Sector Publieke en non-profit sector

Steden en gemeenten zijn zich gaan toeleggen op voedsel en landbouwbeleid en zetten daarbij een lokale voedselstrategie op. Daarbij zijn verschillende lokale actoren, plattelandsdynamieken en beleidsdomeinen betrokken, zoals landbouwers, de groendienst, ruimtelijke planning, sociaal beleid en facility management. ILVO zet de juiste participatieve technieken in om lokale voedselstrategieën mee uit te bouwen en doet ondersteunend onderzoek o.a. naar het opschalen van de korte keten en het uittekenen van een lokale landbouwvisie.

Ruimtelijke planning heeft een belangrijke invloed op het grondgebruik en functioneren van landbouw in Vlaanderen. ILVO heeft ervaring en expertise in de monitoring van geleidelijke of verborgen dynamieken in de open ruimte, zoals evoluties in het hergebruik van hoeves en vertuining of verpaarding op het platteland.

ILVO zet actief in op het ondersteunen van de ontwikkeling van duurzame landbouwgebieden. Als een van de mogelijkheden om landbouwgebieden in verstedelijkte regio’s te vrijwaren en te versterken, experimenteert ILVO met het concept van landbouw- en voedselparken. Voedselproductie en landbouw worden in zo’n ‘park’ opnieuw zichtbaar en krijgen een rechtmatige plaats in het stedelijk gebeuren. Tegelijk biedt het landbouwers perspectief om een duurzaam verdienmodel uit te bouwen, bv. door stadsnabije afzet maar evengoed door het leveren van maatschappelijke diensten als waterberging en landschapsbeheer.

ILVO faciliteert en ondersteunt gebiedsgerichte processen en zet verschillende participatieve methodes in om de veelheid aan plattelandsactoren en projecten in de open ruimte beter op elkaar af te stemmen. ILVO beschikt over tools om je gebied op een systematische manier te verkennen, of om op een interactieve manier de toekomstvisie voor je gebied te bespreken.

ILVO analyseert de mogelijke meerwaarde van verdienmodellen en de randvoorwaarden waaraan moet worden voldaan om een verdienmodel succesvol te maken. Daarnaast beschikt ILVO over een aantal tools om de economische haalbaarheid van ideeën te berekenen. Bestuurders en evaluatoren van projecten kunnen een beroep doen op ILVO om de bedrijfseconomische kant van projecten naar waarde te schatten. Dit kan gaan over studies, subsidieprojecten, vergunningsaanvragen, privaat-publieke samenwerkingen, enz. Ook onderwijsinstellingen kunnen beroep doen op de bedrijfseconomische kennis van ILVO, o.a. onder de vorm van gastlessen of door gebruik van de door ILVO ontwikkelde beslissingsondersteunende tools.

ILVO brengt welbevinden in de Vlaamse landbouw op een wetenschappelijk onderbouwde manier in kaart en onderzoekt bedrijfseconomische, politieke, sociale en persoonlijke factoren die hierop een invloed uitoefenen. Daarnaast onderzoekt ILVO de manieren waarop landbouwgezinnen met stress omgaan en welke (beleids)initiatieven hen hierin kunnen ondersteunen. Zowel kwantitatieve data-analyse (bv enquêtes) als kwalitatieve technieken zoals dieptegesprekken en groepsgesprekken worden hiervoor gebruikt. Uit de data worden goed onderbouwde, werkbare aanbevelingen geformuleerd voor landbouwers, beleid en middenveld.

Kennisdeling is cruciaal. ILVO doet onderzoek naar competenties en leerprocessen van landbouwers en adviseurs en vertaalt dit naar ‘goede praktijken’ voor de verschillende vormen van kennisdeling (onderwijs, lerende netwerken, on farm demonstraties, rol van digitale tools). Deze expertise wordt ingezet om interactieve innovatie te faciliteren tussen de vele actoren die actief zijn op het platteland.

Ons voedingssysteem wordt geconfronteerd met uitdagingen. Het probleem zelf, de mogelijke oplossingen en de transitiepaden ernaartoe bevinden zich op verschillende niveaus (bedrijf, sector, regio, keten, voedingssysteem) en staan tegelijkertijd vaak ter discussie. Tijdens het zoeken naar oplossingen moet met deze niveaus en de vele, vaak diverse visies rekening gehouden worden. Een participatieve systeemaanpak is dan noodzakelijk. ILVO heeft een grote waaier aan methodologische expertises die hiervoor inzetbaar zijn: multi-actor aanpak, systeemdenken, living lab methode, omgaan met GDPR gevoelige data, ruimtelijke analyses, kwalitatieve onderzoeksmethodes, enz.

ILVO zet in op het faciliteren van systemisch onderzoek voor het begrijpen van complexe voedingssystemen, en op de living lab aanpak om samen met stakeholders in een real life context oplossingen te vinden. Door het inzetten van gerichte systeemtools, het opzetten van leertrajecten en de eigen ervaring in de praktijk, heeft ILVO intussen heel wat expertise in systeemdenken en co-creatief onderzoek opgebouwd.

ILVO heeft een Expertisecentrum Landbouw & Klimaat (ELK) waarbij alle ILVO onderzoekers betrokken zijn die werken rond klimaat en duurzaamheid. Zowel publieke als private partijen kunnen bij het expertisecentrum terecht voor advies en onderzoek.

> Meer info: Expertisecentrum Landbouw & Klimaat