Onderzoeksproject Optimale Teelt van eiwithoudende gewassen voor pluimvee voeding
Algemeen kader
Wanneer je aan pluimvee getoaste veldboon en tarwe voedert, afkomstig uit een lokaal geteelde mengteelt, dan presteren de leg- of vleeskippen even goed als wanneer ze soja in hun rantsoen hadden gekregen. Dat is één van de resultaten van OPTIPLUIM. De onderzoeksvraag van het project luidde: Hoe kunnen akkerbouwers, pluimveehouders én de lokale veevoederindustrie in Vlaanderen aan de slag met in mengteelt geplaatste vlinderbloemige gewassen, als alternatieve eiwitbron voor het pluimvee? Het doel was om zowel te kijken naar de teelt, de verwerking als het gebruik. Een implementatie van vlinderbloemigen in teeltplannen, zeker in mengteelt, vergt nieuwe kennisopbouw (zowel in de conventionele en de biologische landbouw). Qua reductie van antinutritionele componenten uit de zaden waren er wel verwerkingstechnieken bekend voor de vlinderbloemigen apart, maar niet voor gemengde oogsten. En ook het gebruik bij leghennen en vleeskippen in conventionele en biologische productiesystemen was niet volledig gedocumenteerd. Ten slotte was er ook een laatste vraag, rond de mogelijkheid om ook de gewasresten na oogst van de zaden te valoriseren als voeder: Schuilt hierin een tweede mogelijk eiwitbron, wanneer de resten via aerobe afbraak door witrotschimmels zouden worden bewerkt, was de vraag.
Onderzoeksaanpak
Tijdens veldexperimenten optimaliseerden de onderzoekers een hoger eiwitgehalte, door te werken op verbeterde teelttechniek van de mengteelten. Verscheidene verwerkingstechnieken werden bestudeerd, om antinutritionele factoren te reduceren, gekopppeld aan de verschillende productiesystemen (conventionele en biologische landbouw, leghennen en vleeskippen). De interactie tussen drie elementen, nl. voedersamenstelling, kwaliteit van respectievelijk eieren en kippevlees en de effecten op stikstofexcreties bij de dieren kwam in kaart. En er gebeurde een analyse van de duurzaamheid van vlinderbloemige gewassen als alternatief voor soja.
Relevantie/Valorisatie
Uit de veldexperimenten bleek dat de mengteelten veldbonen met triticale en veldbonen met tarwe de hoogste opbrengsten leverden. Hogere zaaidosissen leidden niet noodzakelijk tot hogere opbrengsten. Het inkuilen van de geoogste zaden scoorde als techniek om de anti-nutritionele factoren te reduceren beter dan hitte-behandelingen zoals toasten, expansie of extrusie. Voeders met de hitte-behandelde mengteelten van veldboon - tarwe als alternatieve eiwitbron resulteerden in minstens even goede dierprestaties bij braadkippen en leghennen als een soja-gebaseerde controlevoeder. Ook de kwaliteit van het vlees en eieren werd weinig tot niet beïnvloed bij het gebruik van de mengteelt in het rantsoen. Een minder gunstig resultaat kwam uit de tests met gawasresten: Aerobe fermentatie door witrotschimmels blijkt geen economisch haalbare techniek om gewasresten te valoriseren.
Financiering
VLAIO
