Dossier Precisieveeteelt

Wat is en doet precisieveeteelt?

Precisieveehouderij of precisieveeteelt is een manier om de veehouder te helpen bij het houden en managen van zijn dieren. Een veehouder kan niet 24u op 24, 7 dagen op 7 bij zijn dieren zijn en ze allemaal constant opvolgen. Een sensor of monitoringssysteem kan dit wel. Zo kunnen er meer gegevens verzameld worden, en sneller of beter gedetecteerd worden of er een probleem is met een dier of zijn omgeving (ziekte, welzijn, enz.) of dat er een bepaalde actie moet genomen worden in de stal (inseminatie, behandeling, enz.).

Slimme algoritmes en handige dashboards maken integraal deel uit van een precisieveeteelt-systeem. De verzamelde gegevens kunnen ook dienen voor andere doeleinden zoals traceerbaarheid of informatie voor consumenten.

Waarom precisieveeteelt?

Veehouders in Vlaanderen zijn momenteel managers van steeds grotere bedrijven. Het aantal dieren per bedrijf stijgt om efficiënt en economisch rendabel te kunnen blijven produceren. Enerzijds stijgt de vraag naar vlees wereldwijd, anderzijds wordt de druk van de veeteelt op het klimaat en milieu steeds groter. Ook de manier van huisvesten, het welzijn van de dieren en hoog antibioticagebruik worden steeds meer in vraag gesteld. Precisieveeteelt is een van de manieren om de duurzaamheid (sociaal, economisch en ecologisch) van veeteelt te verhogen. Het zijn immers tools om de veehouders te helpen zijn bedrijf rendabel te runnen, en tegelijk het welzijn en de gezondheid van de dieren te waarborgen en het gebruik van grondstoffen zoals voeder te verminderen met hetzelfde of een beter resultaat.

Adoptie van precisieveeteelt

Nog zeker niet elke veehouder in Vlaanderen heeft een precisieveeteelt systeem. In pluimvee- en varkensbedrijven is er een hoge graad van automatisatie, vooral in ventilatieregeling en voederverstrekking. In melkveebedrijven is dit ook aan het opkomen, denk maar aan melkrobots en mestrobots, maar worden ook sensoren gebruikt zoals stappentellers voor tochtdetectie.

De mogelijkheden met precisieveeteelt zijn echter nog veel groter. Vaak is het op dit moment nog moeilijk om de meerwaarde van zo’n tool aan te tonen of de kosten-baten goed te krijgen. Een tool moet immers alles kunnen om goed te zijn: accuraat meten, quasi-perfect voorspellen of detecteren, handig zijn in gebruik en de juiste informatie geven op het juiste moment. Het kan jaren duren voor dat allemaal op punt staat.

Toch tellen Europa en Vlaanderen verschillende veelbelovende technieken of zelfs volledig ontwikkelde producten. Waar de digitale revolutie in ons dagelijks leven al alomtegenwoordig is, vindt dit zeker ook gestaag zijn weg naar de veehouderij.

De rol van ILVO

Via onderzoeksprojecten, innovatieprojecten, het bedrijvennetwerk Smart Digital Farming en het Living Lab Agrifood Technology wil ILVO technologische innovatie stimuleren en oplossingen bereikbaar maken voor alle spelers in de agro-voedingssector. Niet alleen veehouders, toeleveranciers, adviseurs en voedingsverwerkende bedrijven maar ook producenten van technologie zijn welkom om via kennisuitwisseling en projecten hun ideeën uit te werken en te optimaliseren samen met andere stakeholders (co-creatie).

Opvolging van individuele dieren

In de precisieveeteelt groep op ILVO werken we regelmatig rond opvolging van individuele dieren, voor melkvee en vleesvee, maar ook voor varkens en zelfs sporadisch pluimvee. Door een individuele aanpak en monitoring, kunnen problemen sneller worden opgespoord en verholpen. De veehouder kan zijn management focussen op de dieren die er het meest nood aan hebben. Om dit te verwezenlijken hebben we ervaring met bvb. technologie zoals elektronische identificatie (RFID) of Internet of Things (IoT).

Monitoren van gedrag

We werken rond het monitoren van gedrag om zo (on)gewenst gedrag te detecteren (zoals hokbevuiling) of om afwijkingen in gedrag te relateren met informatie voor de veehouder (ziekte, welzijnsproblemen, productiviteit, vruchtbaarheid). We doen dit aan de hand van sensoren (zoals RFID) of beeldverwerking (2D of 3D).

Detectie van kreupelheid en klauwletsels

Detectie van kreupelheid en klauwletsels is belangrijk en we hebben hier reeds jaren ervaring in zowel bij melkvee als bij zeugen. Voor melkvee hebben we een druk-sensitieve mat ontwikkeld die het stappatroon van elke koe opmeet en kan detecteren of ze kreupel is. Via thermale camera’s en artificiële intelligentie wordt momenteel ook een tool voor klauwletsel classificatie ontwikkeld. Voor zeugen hebben we een systeem ontwikkeld dat de gewichtsverdeling opmeet en zo detecteert of een zeug kreupel is aan een bepaalde poot.

Opmeten vleeskwaliteit of andere technologie voor in het slachthuis

Via een computer visie systeem werken wij aan traceerbaarheid van delen van het varkenskarkas in het slachthuis. Verder gebruiken we hyperspectrale technologieën met camera’s of spectrometers om meerdere kwaliteitsparameters van het vlees tegelijk in te schatten, met als einddoel een online (boven de band) or at line (op basis van samples) systeem voor continue kwaliteitscontrole. We hebben ervaring met gebruik en kalibratie van deze systemen, alsook geavanceerde modellen voor analyse van de data.