Onderzoeksproject Bruikbaarheid van diepdrainagewater als drinkwaterbron voor varkens

Algemeen kader

Is water uit diepdrainage een denkbaar alternatief voor water uit diepteputten (van onder de kleilag), als het gaat over drinkwater voor dieren?
Sinds 2005 zien veehouders vnl. uit de Westhoek zich geconfronteerd met de verplichte afbouw van zogenaamde diepe grondwaterwinning, dat is waterwinning uit de zandlaag ‘Landeniaan’ gelegen onder de Ieperiaanse klei. De VLaamse Milieu Maatschappij streeft naar 25% reductie van de vergunde hoeveelheden, om het grondwater in het Sokkelsysteem in een goede kwantitatieve en kwalitatieve toestand te krijgen. Deze oppompbeperking, op sommige plekken geconbineerd met groei van het veebedrijf, maakt dat veehouders alternatieve vormen van waterbevoorrading voor hun bedrijf zoeken.

Diepdrainagewater (uit drainagebuizen op zo’n 4 m tot 8 m onder het maaiveld, dat is de continue verzadigde zone) is een vorm van freatische grondwaterwinning. Door onderzoekspartner Inagro is deze waterbron in 2010 als een mogelijke ‘nieuwe’ en betrouwbare waterbron naar voor geschoven. De vraag is in welke mate er (negatieve) effecten zouden zijn voor met name varkens (zeugen en biggen), als ze zich hiermee dagelijks laven. De tweede vraag is wat de achterliggende reden van eventuele problemen zouden kunnen zijn, en hoe de waterkwaliteit kan worden aangepast.

Onderzoeksaanpak

Een team van ILVO en INAGRO volgde een aantal praktijkbedrijven met diepdrainage waterwinning op. Tegelijk werden gecontroleerde proeven opgezet. Een enquête werd afgenomen op praktijkbedrijven die recent zijn overgeschakeld naar diepdrainagewater. Vanuit deze bedrijven werden er 10 geselecteerd voor het uittesten van waterbehandelingstechnieken in praktijkomstandigheden. In de proefstallen van ILVO werden gecontroleerde proeven uitgevoerd met gespeende biggen, waarbij factoren zoals hardheid en bicarbonaatgehalte gevarieerd werden. De gehaltes van deze factoren werden gekozen op basis van analyse van diepdrainagewater in de praktijk. Tenslotte voerden we een kosten-baten-analyse uit voor het gebruik van diepdrainagewater en behandelingstechnieken.

Relevantie/Valorisatie

Diepdrainagewater kan, volgens de onderzoeksresultaten, wel degelijk fungeren als drinkwater voor varkens. Veel veehouders slagen er in om deze waterbron succesvol en zonder veel problemen in te zetten als drinkwater. Dit soort water blijkt wel in sommige gevallen een aangepaste behandeling te vergen. Als gevolg van de grote variatie in chemische samenstelling van het diepdrainagewater is dat op elk bedrijf maatwerk. Verder blijkt dat de waterbehandelingsinstallaties frequente opvolging vragen. De onderzoekers ontdekten dat problemen met een installatie pas opgemerkt worden bij een wateranalyse met afwijkende resultaten. Het besluit is dat een regelmatige controle van de waterkwaliteit, ook als er een behandelingsinstallatie aanwezig is, geen overbodige luxe is.

Financiering

IWT - Instituut voor de aanmoediging door wetenschap en technologie in Vlaanderen