Blog ILVO BLOGT vanop het Proefplatform Agro-Ecologie Hansbeke: Hoe zaaien doorheen mulch?

Eerst mulchen, en dan pas inzaaien, hoe netjes krijg je dat? Op het Proefplatform Agro-Ecologie Hansbeke testten we op 2 juni 2021 twee doorzaaimachines: de SimTech T-Sem 300A en de Sky EasyDrill. De concrete vraag was in welke mate de zaaimachines een zaadmengsel van maïs-boon goed doorheen een mulchlaag (voorgecomposteerd mengsel van houtsnippers en maaisel van grasklaver) gedeponeerd kregen in de bodem. In de test werkten we ook met een tweede scenario: Wat gebeurt er als je - met een proefveldzaaimachine – eerst inzaait, vóór het toedienen van de mulch dus? Uit de proeven blijkt dat je wel degelijk kan zaaien doorheen de uitgespreide mulch wanneer de mulchlaag voldoende dik ligt (dus +- 10 cm). Ook goede resultaten kregen we daar waar eerst werd gezaaid, en vervolgens pas gemulcht. In deze blog lees je over de technische specificaties van de doorzaaimachines en over zaaien doorheen de mulch.

Om doorheen de mulchlaag te zaaien is de schijf voor het zaaielement belangrijk. Die moet doorheen de mulch snijden om ten slotte het zaadje op de juiste diepte in de bodem terecht te laten komen. Daarom is het belangrijk om de juiste machines te gebruiken.

Mechanische doorzaaimachine

De SimTech van landbouwer Marc Verhofstede is een mechanische zaaimachine. Het zaad valt door de zwaartekracht naar beneden en wordt opgevangen door een spons-voedingssysteem waardoor zaden met verschillende zaadgrootte kunnen gebruikt worden. Ze kan dus kleine zaden zaaien zoals gras en klaver maar ook grotere zaden zoals maïs en boon. Het systeem brengt het zaadje in de zaaibuis waarna het terechtkomt achter de kouter, in de geul. Ze heeft ook een brede range aan zaaidichtheden, van 2 tot 400 kg per hectare. De standaard zaaibreedte is 15 cm. Door elke andere zaaibuis te blokkeren wordt de zaaibreedte 30 cm. De aandrukrol drijft het spons-voedingssysteem aan waardoor er geen aftakas naar de tractor nodig is. De aandrukrol bepaalt samen met de driepuntsbevestiging aan de tractor de zaaidiepte.

Demonstratie SimTech doorzaaimachine

Pneumatische doorzaaimachine

De Sky EasyDrill van loonwerker Gert Annendyck is een pneumatische zaaimachine. Het zaad wordt verdeeld door luchtdruk over de verschillende zaaibuizen. Een schijf maakt een geul waar het zaadje in valt waarna de aandrukrol het zaadje terug bedekt. De drie zaadtanks maken het mogelijk om drie verschillende zaden of zaadmengsels te zaaien. Ook kunnen er op die manier simultaan bodemverbeteraars toegepast worden. Met de machine kan op twee verschillende zaaidiepten gezaaid worden. De zaaielementen volgen per twee onafhankelijk het bodemreliëf. Dit garandeert een constante zaaidiepte ook al ligt de bodem er oneffen bij. Met de regelbare druk op de zaaielementen van 0 tot 250 kg kan zelfs in de droogste omstandigheden bij harde grond gezaaid worden. Ook de Sky EasyDrill heeft een brede range aan zaaidichtheden van 1 tot 450 kg per hectare. De afstand tussen de zaaielementen bedraagt 16,6 cm.

Demonstratie Sky EasyDrill doorzaaimachine

Zaai-info

We zaaiden het mengsel maïs-boon aan 30 kg per hectare op 2 cm diepte in de bodem. We hielden immers rekening met de mulchlaag van +-4 cm waar het kiemplantje ook doorheen moest groeien.

Met de Simtech werd er gezaaid in rijen met tussenrijafstand van 15 cm. De Sky EasyDrill deed een stereozaai, rijenparen op een afstand van 49,8 cm en 16,6 cm van elkaar. Met de proefveldzaaimachine werd er gezaaid volgens het klassieke zaaipatroon met 75 cm tussen de rijen.

Bij de Sky EasyDrill leek de mulchlaag van 6cm een voldoende diepe plaatsing van het zaad in de bodem te verhinderen. Bij de mulchlaag van +-4 cm konden de twee doorzaaimachines succesvol zaaien in de bodem maar werd wel de mulchlaag licht opgemengd met de bodem. Enkel op de plaats waar de laag 6 cm was bleef de mulch mooi liggen.

Conclusie: mulchlaag moet dik genoeg zijn of toepassen na zaai

Doorzaai doorheen een +/- 4 cm dikke muchlaag van een voorgecomposteerd mengsel van snippers en maaisel van grasklaver lukte niet zonder vermenging van de mulchlaag met de bodem. Met een dikkere mulchlaag +/- 10 cm van vers materiaal kan die vermenging mogelijk vermeden worden. Alternatief is gewone zaai vóór toepassing van de mulch.

Lees ook de blog: over het toepassen van mulch

Het Proefplatform Agro-ecologie Hansbeke is een samenwerking tussen ILVO, PHAE en RHEA. De 50 ha biologische gronden bieden een unieke experimenteerruimte voor agro-ecologische principes. Regelmatig bloggen we over deze experimenten via de ILVO website en sociale media