Persbericht Advies van dierenarts en meetsystemen bewijzen bedrijfseconomische meerwaarde

De economische meerwaarde van een diergericht meetsysteem kan verhoogd worden door reeds tijdens de technische ontwikkelingsfase de economische doorlichting meteen mee in rekening te nemen. Ook diergeneeskundig advies kan een positief verschil leveren. Maar zulk een diergezondheidsmodel waarin een veehouder betaalt voor coaching is in Vlaanderen op heden nog moeilijk. Dat concludeert Cristina Rojo-Gimeno (ILVO-UGent) in haar doctoraat over de rol van data en advies.

Betalend advies

De economische meerwaarde van data en advies in het kader van diergezondheid werd via modellen en via een longitudinale veldstudie onderzocht in twee cases:

• de reductie van antibioticagebruik in de varkenshouderij en
• het gebruik van biomerkers voor subklinische pensverzuring bij melkkoeien.

De dierenartsen en veehouders vertelden tijdens interviews over de mogelijkheid en bereidheid om het traditionele bedrijfsmodel aan te passen en echt voor advies te betalen.

Schaalvergroting en precisielandbouw

Veehouderijen worden groter en complexer, omdat de boer tegenwoordig tegelijk rekening moet houden met dierenwelzijn, milieu, productiviteit, gezondheid en economische prestatie. Hij kan daarbij steunen op enerzijds een integraal beheer van de kudde (in tegenstelling tot behandeling van individuele dieren) en anderzijds op precieze meetsystemen die wél individuele opvolging mogelijk maken. Bij precisieveeteelt is het de bedoeling om die monitoring zo geautomatiseerd mogelijk te laten verlopen en te combineren met moderne ICT tools om het management te verbeteren.

Landbouweconome Cristina Rojo Gimeno: “Wij stelden in dit onderzoek twee belangrijke vragen: Zullen meer precieze data en informatie over gezondheid en productiviteit van dieren, in de huidige context, effectief tot een meerwaarde leiden en zo ja, hoe? Aan de hand van twee cases - rond reductie van antibiotica in de varkenshouderij en de opsporing van subklinische pensverzuring bij melkkoeien – constateer ik dat diergeneeskundig advies een belangrijke rol kan spelen bij de zoektocht naar een win-win tussen diergezondheid en economische meerwaarde.”

Antibioticagebruik bij varkens

Binnen dit onderzoek is, op basis van 48 varkenshouderijen voor het eerst aangetoond dat varkensproductie met veel minder antibiotica mogelijk is, zonder gevaar voor de economische prestatie. Er is zelfs een grote kans dat de economische prestatie verbetert. Concreet wordt dat gerealiseerd dankzij een coach die voor een groep bedrijven een bedrijfsspecifiek pakket veranderingen heeft opgesteld, met onder andere betere bioveiligheid, gerichte vaccinatie en beter algemeen management. De coach heeft een opvolgende en motiverende rol.

Waarom coachende dierenartsen in Vlaanderen niet doorbreken

Zelfs met het bewijs dat een dierenarts als coach zowel maatschappelijk (vb. minder antibiotica) als bedrijfseconomisch een meerwaarde kan betekenen, lijkt de implementatie van die rol niet meteen voor morgen. Binnen dit onderzoek zijn hindernissen geïdentificeerd in het Vlaamse diergezondheidssysteem die een deel van de verklaring kunnen vormen. Zo geven o.a. voederbedrijven schijnbaar “gratis” gezondheidsadvies, dat evenwel betaald wordt via de voederfactuur. Dat haalt voor onafhankelijke dierenartsen de haalbaarheid onderuit om een factuur aan te rekenen voor aan adviserend rol, en bij landbouwers de bereidheid om de dierenarts te betalen voor louter advies. Mede op basis van dit onderzoek is de Faculteit Diergeneeskunde van UGent nu wel begonnen met een cursus om dierenartsen op te leiden tot coach.

Subklinische pensverzuring bij melkkoeien

De case van de (in ontwikkeling zijnde) biomerker voor subklinische pensverzuring bij melkkoeien toont een minder gunstige uitkomst. Deze merker bevindt zich nog in het experimentele stadium. Via de merker zou pensverzuring mogelijks preciezer kunnen worden vastgesteld per koe, en zou er dus een behandeling op maat mogelijk zijn.

“Of die extra, precieze informatie ook kan leiden tot echte kostenbesparingen voor de veehouder is zeer waarschijnlijk niet het geval. Dat blijkt uit een modelberekening. In 70% van de gevallen die we door ons model haalden, bleek niet monitoren op individueel dierniveau, en dus de hele kudde dezelfde behandeling geven– in dit specifieke geval geen behandeling geven – de economisch betere beslissing.” promotor Erwin Wauters (ILVO)

Economische doorlichting van meetsystemen

Dit onderzoek suggereert dat de ontwikkeling van systemen voor precisieveehouderij een interdisciplinaire activiteit moet zijn. Via economische modellering kan op die manier nog in het ontwikkelingsstadium een eerste indicatie van de potentiële meerwaarde gegeven worden. Bovendien kan ook bepaald worden welke factoren het meeste invloed hebben op die meerwaarde, zodat ontwikkelaars zich daarop kunnen focussen. Er kan ten slotte ook geëvalueerd worden onder welke omstandigheden zo’n systemen een meerwaarde hebben, zodat ontwikkelaars de systemen op die omstandigheden kunnen afstemmen.