Dossier Voeding voor doelgroepen
Gezonde voeding is niet voor iedereen gelijk. Wat nutritioneel gebalanceerd en veilig is voor de ene bevolkingsgroep, is dat niet noodzakelijk voor de andere. Ook de uitdagingen op vlak van voeding verschillen sterk tussen bevolkingsgroepen. In het onderzoek naar ‘doelgroepenvoeding’ focust ILVO op ouderen en patiënten met een bijzondere zorgnood, omdat malnutritie en ondervoeding in deze groepen een veelvoorkomend probleem is.
Wat doet ILVO?
-
Around the theme of malnutrition, ILVO makes the necessary alliances to promote cross-fertilization between health and nutrition research.
-
In this engagement within the Belgian food industry, the Food Pilot contributed to salt, sugar and fat reduction in foods.
-
For people with neurological disorders, ILVO is working on nutrient dense meals with adapted taste, smell and texture.
Aangepaste voeding voor mensen met slik- en kauwproblemen en geur- en smaakverlies
Personen met neurologische aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson vertonen vaak een verminderde geur en smaak en krijgen soms te kampen met slik- en kauwproblemen. Daarom onderzoekt ILVO in welke mate deze patiënten minder ruiken en of er geuren zijn die nog beter of juist minder goed worden waargenomen. Tevens wordt nagegaan welke bereidingstechnologieën gebruikt kunnen worden om maaltijden te creëren die afgestemd zijn op hun specifieke geur- en smaakcapaciteiten.
Anderzijds wordt onderzoek gedaan naar aanpassingen van de textuur en zelfs de kleur van de maaltijd. Voor mensen met slik- en kauwproblemen worden vaak textuuraanpassingen (bv. pureren) gedaan, afhankelijk van de graad van hun probleem. Maar dat komt de smaak en aroma alsook de aantrekkelijkheid van de maaltijd vaak niet ten goede.
Daarnaast is er aandacht voor functionele componenten zoals vezels en polyfenolen en natuurlijk de nutritionele samenstelling. Zeker de eiwitcomponent in de aangepaste voeding krijgt de nodige aandacht, omdat dit kan interageren met de gevolgde therapie.
Door dit onderzoek wil ILVO de zorgsector in staat stellen lekkere, aantrekkelijke, veilige en nutriëntdense maaltijden te creëren voor mensen met smaak- en geurverlies en/of slik- en kauwproblemen, zodat ze hun eetlust bewaren en het risico op ondervoeding afneemt.
Darmgezondheid en neurologische aandoeningen
Ten slotte wordt ook onderzoek gedaan naar de link tussen voeding, het darmmicrobioom en onze hersenen – de zogenaamde gut-brain axis. Bij patiënten met neurologische aandoeningen zoals Parkinson en Alzheimer werd deze link immers al bevestigd. Aangepaste voeding kan het microbioom en de metabolieten die daar gevormd worden in een gunstige zin wijzigen. Op die manier zou voeding kunnen bijdragen aan de behandeling van neurologische ziektes.
Kookgids
Het onderzoek rond voeding voor mensen met een zorgnood ging op ILVO van start met aangepaste voeding voor mensen met Parkinson. Voor parkinsonpatiënten, en bij uitbreiding mensen die geur- en smaakverlies en kauw- en slikproblemen ervaren, werd een kookgids zorgzaam koken uitgewerkt in samenwerking met Parki’s kookatelier. Met behulp van die gids kunnen patiënten ondanks hun aandoening toch genieten van een lekkere, haalbare en verantwoorde maaltijd, die tegelijk aan hun specifieke nutritionele behoeften voldoet.
Bekijk ook het persbericht over Parkinson en voeding, en het overzichtsartikel over de rol van voeding in de ziekte van Parkinson:
Baert, F., Vlaemynck, G., & Matthys, C. (2020). De rol van voeding in de ziekte van Parkinson. Tijdschrift voor Voeding en Diëtetiek, 46 (6), 18-21. |
Malnutritie in de zorgsector samen bestrijden
ILVO voert de strijd tegen malnutritie in de zorgsector niet alleen, maar zoekt allianties om kruisbestuiving tussen gezondheids- en voedingsonderzoek te bevorderen.
ILVO is o.a. betrokken bij deze initiatieven:
- Het uitwerken van een referentiekader en de onderbouwing voor het opzetten van een beleid ter preventie van ondervoeding bij ouderen in Vlaanderen.
- Het NPCC (Nutrition Platform for Chronic Care) project voor voeding voor doelgroepen.
- NuHCaS, een open onderzoeks- en innovatiecentrum dat de disciplines Nutrition, Health en Care samenbrengt in een systemische benadering. Lees hier de NuHCaS conceptnota.
- Een industrie gedreven netwerk met focus op groei en innovatie in de voedingssector. Hierin participeert ILVO in tal van projecten onder de gemeenschappelijke noemer ‘impact van voeding op gezondheid’.
Co-creatie voor innovaties in doelgroepenvoeding
Om de slaagkansen van innovatieve producten te verhogen, is er nood aan overleg met alle betrokken partijen. Via co-creatie kunnen producten ontwikkeld worden die voldoen aan de criteria van de producent én de consument (vb. doelgroepen).
In de Food Pilot van ILVO en Flanders’ FOOD worden innovaties en oplossingen gerealiseerd door middel van piloottesten in de proeffabriek, analyses en adviesverlening. Specifiek in het kader van het Convenant Evenwichtige Voeding, een engagement binnen de Belgische voedingsindustrie, droeg de Food Pilot reeds bij tot zout-, suiker- en vetreductie van voedingsmiddelen. Daarbij werd rekening gehouden met belangrijke aspecten zoals voedselveiligheid (zoutreductie versus conservatie). Deze en andere succesverhalen van de Food Pilot zijn terug te vinden in de brochure ‘Aan de slag in de Food Pilot’.
Lees ook deze dossiers
- Voeding en gezondheid: via allerlei (al dan niet wetenschappelijk onderbouwde) kanalen komt dit onderwerp steeds vaker figuurlijk op ons bord terecht. Maar hoe kunnen we de bomen door het bos nog zien?
- Darmgezondheid: ILVO’s darmgezondheidsplatform heeft als doel de link tussen voeding en gezondheid te onderzoeken door het darmmicrobioom en andere fysiologische parameters in humane modellen en onder gecontroleerde omstandigheden op te meten, in een multi-omics benadering.
- Smaak en geur: Gezonde voeding moet lekker zijn, anders zal niemand het eten. Daarom zijn ook smaak en geur van belang.
- Voedselveiligheid en Allergenen: Beide belangrijke basisvoorwaarden wanneer we spreken over gezonde voeding.