Onderzoeksproject Verrijken van de biodiversiteit in Europese landbouwsystemen om hun stabiliteit en weerbaarheid te verbeteren.
Algemeen kader
Enkel een generalistisch Europees beleid rond innovatieve (alternatieve) landbouwbeheerspraktijken volstaat niet om bodembiodiversiteit en de daarbijhorende ecosysteemdiensten te verbeteren. Ook regionale strategieën, die rekening houden met lokale landbouwsystemen en ecologische condities, zijn vereist voor een effectieve verbetering van de biodiversiteit. Dit blijkt uit de resultaten van het SoildiverAgro project. Dit Europees gefinancierd H2020-project bestond uit een consortium van 22 partners uit 7 Europese landen. In België waren ILVO, PSKW, Inagro en Pomona de onderzoekspartners. Het project heeft veelbelovende alternatieve landbouwbeheerspraktijken ontwikkeld. Die zijn mooi samengevat in een ‘Management Practices Guidelines Manual ‘. De innovatieve beheerspraktijken en teeltsystemen hebben gemeen dat ze de behoefte aan externe inputs verminderen, de opbrengst en kwaliteit van gewassen proberen te verbeteren, en tegelijk essentiële ecosysteemdiensten zoals plaagbestrijding, klimaatregulatie en bodemgezondheid kunnen ondersteunen - wat uiteindelijk bijdraagt aan een duurzamere, veerkrachtigere en concurrerendere landbouw. Beleidsanalyses en de raadpleging van stakeholders binnen het project hebben geholpen om de Europese landbouwwetgeving af te stemmen op de nationale en regionale beleidsmaatregelen, om samenhang te waarborgen en tegenstrijdigheden te vermijden.
Onderzoeksaanpak
Bij het begin van het project is de status van de ondergrondse biodiversiteit beoordeeld op 90 akkerbouwpercelen verspreid over 9 pedo-klimatologische regio’s in Europa. Deze resultaten dienden als referentie voor 15 praktijkstudies op het veld waarin innovatieve beheerspraktijken werden onderzocht, zoals het gebruik van bodemmycorrhiza’s en plantengroei-bevorderende bacteriën, alternatieve vruchtwisselingen, plaagwaarschuwingssystemen, vanggewassen voor nutriënten, organische bodemverbeteraars en lokgewassen voor plaagbestrijding. De meest veelbelovende praktijken en teeltsystemen moest goede scores krijgen op zowel de ecologische, economische als sociale evaluatie.
Relevantie/Valorisatie
Verlies van biodiversiteit in de Europese landbouw is een groeiende zorg. Ook in de landbouwsystemen streeft men daarom naar veranderingen die ecologische, en tegelijk economische en sociale voordelen opleveren zoals gedefinieerd in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid van de EU, de Thematische Bodemstrategie van de EU en de EU-Biodiversiteitsstrategie. Het project Soildiveragro wilde in de toekomstige landbouwmanagement- en teeltsystemen een betere synergie verkrijgen tussen enerzijds de groei van landbouwgewassen en anderzijds allerlei nog verborgen mechanismen in de bodem, met name in het ecosysteem en de biodiversiteit ervan. De ontwikkelde ‘Management Practices Guidelines Manual ‘ zal daar zeker toe bijdragen. Uit de bevindingen bleek ook dat de verschillen in biodiversiteit tussen conventionele en biologische landbouwsystemen minder uitgesproken waren dan verwacht, vooral door overlappende landbouwpraktijken. Deze overlap is een positief teken: het wijst erop dat principes van duurzame landbouw steeds vaker worden overgenomen buiten het strikt wettelijk kader van biologische landbouw.
Financiering
EU Horizon2020
