Onderzoeksproject Opportuniteiten voor peilgestuurde drainage in Vlaanderen
Algemeen kader
Het onderzoeksproject OP-PEIL is erin geslaagd om met zijn concrete resultaten en aanpak een verhoogde toepasbaarheid van peilgestuurde drainage (PGD) in Vlaamse landbouwbodems te realiseren. OP-PEIL leverde concrete cijfers op over de effectiviteit en rendabiliteit van sub-irrigatie en van PGD als techniek om verzilting te controleren. Met modellen is er ook een eerste inschatting gemaakt van hoeveel meer water effectief door PGD naar het grondwater kan infiltreren in de verschillende toepassingen, en in welke mate dit ook meeropbrengst geeft.
Peilgestuurde drainage voert water niet continu af, zoals bij conventionele drainage, maar laat toe om water te draineren op momenten waar het echt nodig is, bijvoorbeeld tijdens de zaaiperiode. PGD is m.a.w. een water-zuiniger en slimmer systeem om de juiste hoeveelheden zoet water onder landbouwpercelen te houden. Deze vorm van drainage kan zowel maatschappelijk als landbouwkundig rendabel zijn, en effectief op korte termijn.
Onderzoeksaanpak
Naast het toepassen en implementeren van bestaande kennis, heeft OP-PEIL de nodige vakkennis opgebouwd in 3 kennishiaten: het potentieel van sub-irrigatie (water ondergronds aanvoeren via het drainagesysteem), de invloed van PGD op verzilting in de poldercontext, en de mogelijkheden voor collectief waterbeheer op landschapsschaal. Concreet is er ingezet op (i) het aanbieden van beslissingsondersteunende richtlijnen en praktische aanbevelingen aan bedrijven over de perceelsspecifieke toepassing van PGD, (ii) het stimuleren en begeleiden van doelgroepbedrijven bij de omvorming van klassieke drainage naar PGD, met de nadruk op het aanleggen van een haalbaar en financieel rendabel PGD-systeem, (iii) het maximaal uitdragen van de kennis rond PGD naar landbouwers en overheden, zowel door het projectteam als door de landbouwers van de doelgroepbedrijven, aan de hand van demonstratie-activiteiten en workshops.
Relevantie/Valorisatie
De resultaten van OP-PEIL hebben geleid tot een hogere toepasbaarheid in Vlaanderen van PGD. Nuttig blijkt daarbij vooral de aandacht voor context-specifieke noden. Het onderzoek werd ook opgepikt door het beleid en meegenomen bij het uitwerken van nieuwe regelgeving. Als reactie daarop werkte het project een knelpuntennota uit die concrete problemen op het veld signaleerde. Verdere resultaten zijn een kennisverhoging bij landbouwers en overheden en een praktijkverkennning van het potentieel van collectief peilbeheer.
