Onderzoeksproject Belgisch netwerk en activiteiten in het kader van het Internationale Plant Sentinel Netwerk (Euphresco-IPSN2): BePSN
Algemeen kader
Met het project SENTINEL wil België een netwerk van botanische tuinen en arboreta (BG & A) uitbouwen - samen met diagnostische laboratoria - voor de detectie van (nieuwe) plantenziekten en plagen. In BG & A staan uitheemse planten die uitstekende hulpmiddelen zijn, zgn. schildwachten of sentinels, om nieuwe ziekten en plagen te detecteren en bestuderen. De tuinen en arboreta verstrekken informatie over de gevoeligheid van specifieke plantgenotypen wanneer geconfronteerd met ziekten en plagen in een uitheemse omgeving. Dit project heeft zich sterk toegespitst op de vorming van mensen in BG & A om ziekten en plagen te herkennen, en om gerelateerde data te verzamelen en te rapporteren. De bedoeling is dit later toe te passen in een wereldwijd sentinelnetwerk waarin België een actieve rol blijft spelen.
Onderzoeksaanpak
Het Belgisch Plant Sentinel Network (BePSN) omvat zeven BG & A- en twee fytosanitaire laboratoria (ILVO en CRA-W). Er zijn vier gevallen gekozen als voorbeelden van ziekten en plagen die door de medewerkers van BG & A redelijk goed te herkennen zijn: de dennenprocessierups, de schimmel Sirococcus tsugae op ceder, fytoplasmaziekten en wortelknobbelnematoden in olm. Ook is er een algemeen gezondheidsnazicht van eiken gebeurd. ILVO en CRA-W hebben de BG & A geholpen via onder meer workshops, infobrochures, trainingen ter plekke in herkennen symptomen en bemonstering. Zij hebben ten slotte ook de diagnostische analyses uitgevoerd.
Relevantie/Valorisatie
De globalisering van de handel en de klimaatsverandering leiden tot een toename van invasieve plagen en ziekteverwekkers die economische, ecologische en sociale gevolgen kunnen hebben. Het International Plant Sentinel Network (IPSN) is gelanceerd als een internationaal netwerk op fytosanitair gebied. Met het project is er een bewustzijn gecreëerd bij de BG&A over de mogelijke aanwezigheid van invasieve ziekten en plagen in de tuinen. Tijdens het project zijn er inderdaad twee ziekten voor het eerst gedetecteerd in ons land: de schimmelziekte Sirococcus tsugae op ceder en Candidatus Phytoplasma ulmi op olm. De creatie van een Belgisch netwerk (BePSN), gericht op ondersteuning van het nationale fytosanitair beleid door vroegtijdig te waarschuwen voor nieuwe bedreigingen, heeft zijn nut bewezen. Het komt er nu op aan dit netwerk actief te houden en actief deel te nemen aan het transnationale initiatief van het IPSN (International Plant Sentinel Network).
