ILVO Referentietaken in opdracht van het Beleidsdomein Omgeving

Snel naar:

Situering & doelstellingen

In opdracht van het beleidsdomein Omgeving voert ILVO sinds 2012 specifieke taken uit die verband houden met luchtemissies bij landbouwactiviteiten en duurzame productietechnieken in de landbouw. Deze referentietaken worden in hoofdzaak uitgevoerd door de groep Milieutechniek. Deze onderzoeksgroep bestaat uit een team van onderzoekers, technische en administratieve medewerkers die werken rond het thema luchtemissies gerelateerd aan de veehouderij. Dit gaat over emissies van ammoniak, geur, fijn stof en broeikasgassen.

De hoofddoelstelling van de referentiewerking is het aanleveren van objectieve informatie op basis van wetenschappelijk onderzoek. De Stuurgroep Referentiewerking, waarin de verschillende administraties van het beleidsdomein Omgeving zijn vertegenwoordigd, bepalen de werkagenda. De opdrachten variëren van literatuuronderzoek en desktopstudies tot meetcampagnes. De onderzoeksresultaten worden neergeschreven in rapporten die hier beschikbaar worden gesteld.

Meetcampagnes

In 2016 werd de ILVO-emissiemeetploeg opgericht om emissiemetingen op Vlaamse praktijkstallen uit te voeren. Onze meetploeg beschikt over een ruim arsenaal aan meettoestellen om de emissies van ammoniak, geur, fijn stof en broeikasgassen te bepalen. We beschikken over ruime expertise in het meten van emissies uit mechanisch en natuurlijk geventileerde stallen en de bepaling van verwijderingsrendementen van luchtbehandelingstechnieken.

Ammoniakemissie traditionele Vlaamse melkveestallen

In de meest recente meetcampagne (uitgevoerd in de periode 2023-2024) werden metingen uitgevoerd op vier traditionele Vlaamse melkveestallen om de ammoniakemissie van deze stallen te bepalen.

Het volledige meetrapport en de samenvatting is beschikbaar via deze link.

Ammoniak- en geuremissie vleeskippenstallen met een warmtewisselaar

In de periode 2018-2020 heeft de ILVO-emissiemeetploeg metingen uitgevoerd op verschillende vleeskippenstallen ingericht met het ammoniakemissiearm stalsysteem P-6.4 Warmtewisselaar met luchtmengsysteem voor droging strooisellaag. Het hoofddoel van de meetcampagne was het bepalen van de emissies van ammoniak en geur voor dit stalsysteem.

Hier vindt u het eindrapport van deze meetcampagne.

Ammoniak- en geurverwijderingsrendement luchtwassers en biobedden

De eerste meetcampagne van de ILVO-emissiemeetploeg werd uitgevoerd in 2017 en richtte zich op het bepalen van het verwijderingsrendement voor ammoniak en geur van gecombineerde (chemische en biologische) luchtwassers en biobedden aan vleesvarkensstallen in Vlaanderen.

Hier vindt u het eindrapport van deze meetcampagne.

Overige metingen uitgevoerd door de ILVO-emissiemeetploeg

Effect van het opschudden van biobedden

In de periode november 2019 – maart 2020 heeft de ILVO-emissiemeetploeg een korte meetcampagne uitgevoerd op biobedden rondom het moment van opschudden van het vulmateriaal van het biobed.

De resultaten zijn terug te vinden in dit rapport.

Equivalentietesten fijn stof meettoestellen

In de periode november 2020 – mei 2021 heeft de meetploeg equivalentietesten uitgevoerd waarin verschillende meettoestellen voor het bepalen van fijn stof concentraties (PM10 en PM2.5) werden vergeleken met de referentiemethode in pluimveestallen.

De resultaten zijn terug te vinden in dit rapport.

Literatuur- & desktopstudies

Naast praktijkmetingen voert ILVO binnen haar referentietaken ook veel literatuuronderzoek en desktopstudies uit. Een overzicht van de gepubliceerde rapporten kan u hieronder terug vinden.

Analyse emissiefactoren MER Richtlijnenboek Landbouwdieren

Eén van de terugkerende taken binnen de ILVO-referentiewerking is de uitvoering van een wetenschappelijke studie naar de emissiefactoren voor ammoniak, geur en fijn stof die zijn opgenomen in de bijlage van het MER Richtlijnenboek Landbouwdieren. De studie heeft tot doel om na te gaan of de huidig gehanteerde emissiefactoren dienen te worden aangepast op basis van nieuwe wetenschappelijke inzichten of wijzigingen in andere Europese (buur)landen.

Deze studie werd een eerste maal uitgevoerd in 2014. Vier jaar later, in 2018, werd deze studie voor een tweede maal uitgevoerd:

Sinds 2023 loopt de derde herhaling van dit onderzoek. Gezien de omvang van de studie werd er beslist deze op te splitsen in deelrapporten, per diercategorie. De deelrapporten rond Opfok Legkippen en Legkippen en rond Slachtkuikens zijn beschikbaar. De studies rond de andere diercategorieën lopen nog.

Overige literatuur- & desktopstudies

Droogtunnels

In het rapport Studie naar ammoniakemissie door droogtunnels bij AEA-stalsystemen van opfokpoeljen van legkippen, legkippen en (groot)ouderdieren van legkippen wordt een overzicht gegeven van de omschrijvingen voor droogtunnels in de huidige Vlaamse en Nederlandse wetgeving en worden deze met elkaar vergeleken. Verder is een literatuurstudie uitgevoerd naar reeds uitgevoerde metingen op droogtunnels en de vereisten in uitvoering en gebruik.

Monitoring van emissies op stalniveau

Naast onderzoek rond het meten van emissies om hier vervolgens een gemiddelde emissiefactor uit af te leiden, wordt ook onderzoek gedaan naar het monitoren van de emissies op stalniveau. Bij monitoring is het de bedoeling de emissie van een specifieke stal continu te meten om zo de effectieve emissie van die stal te verkrijgen. ILVO voert studies uit met als doel de haalbaarheid van emissiemonitoring in praktijkomstandigheden te kunnen evalueren.

Als startpunt werden de beschikbare meetmethodes voor de bepaling van ventilatiedebiet en ammoniakconcentraties gescreend:

Naast deze desktopstudies wordt er ook praktijkonderzoek uitgevoerd. In eerste instantie wordt er gefocust op ammoniak waarbij zowel labotesten, als testen in praktijkomstandigheden op korte- en langetermijn worden uitgevoerd.

Contactpersonen

Loes Laanen

Loes.Laanen@ilvo.vlaanderen.be

+32 475 59 27 50

Eva Brusselman

Eva.Brusselman@ilvo.vlaanderen.be

+32 475 59 28 48