Onderzoeksproject ALTERnatieven voor PEAT in zachtfruitteelt, champignonteelt en sierteelt
Algemeen kader
Het vervangen van veen (turf) door hernieuwbare alternatieven is een belangrijke uitdaging voor de tuinbouwsector. De doelstelling van dit project is de transitie naar veenarme en duurzame teeltsubstraten met 30 tot 50% veenvervanging, zonder een verlies aan competitiviteit voor de teler en de substraatproducent. Deze transitie zal nodig zijn om de afhankelijkheid ten opzichte van het immer schaarser en duurder wordende veen te verlagen. Dit project moet telers alternatieven aanbieden die hun rendabiliteit op langere termijn moet verzekeren. Zo zal ook de competitiviteit van de Vlaamse sector behouden blijven en de weerbaarheid ten opzichte van geopolitieke beslissingen versterkt.
Onderzoeksaanpak
Er wordt een overzicht gemaakt van potentiële biomassastromen voor veenvervanging met hun fysicochemische en biologische eigenschappen en relevante duurzaamheidsaspecten zoals beschikbaarheid, kostprijs, energiebehoefte, en risico op marktverstoring. Daarna worden screeningsproeven voor de teelten met geselecteerde veenalternatieven uitgevoerd. Bij deze praktijkproeven wordt gebruik gemaakt van beschikbare geavanceerde meettechnieken en sensoren. Dit resulteert in demonstratieproeven en een gebruikersgids, een onderbouwde teeltinstructie voor de teler zodat hij de juiste teelttechniek kan toepassen bij het gebruik van het nieuwe veenarme teeltsubstraat.
Relevantie/Valorisatie
Het gebruik van veen staat onder druk door de milieu-impact die veenontginning met zich meebrengt. Veengebieden zijn belangrijk voor de biodiversiteit en het zijn aanzienlijke koolstofreservoirs (carbon sink) en waterreservoirs (Blue Deal) voor de aarde. In diverse Europese landen zijn er beleidsinitiatieven of engagementen vanuit de tuinbouwsector rond veenvervanging gepland of goedgekeurd. Deze initiatieven gaan gepaard met onderzoek naar alternatieven voor veen, naar de duurzaamheid en technische haalbaarheid van veenalternatieven, en naar het gebruik van nieuwe teeltsubstraten door de sector. De ambitie van ALTER-PEAT om tegen 2027 minstens 30% veen te vervangen in de professionele teelten levert de sector de expertise om na 2027 naar een hogere veenvervanging te evolueren.
