Onderzoeksproject Gedistribueerde digitale infrastructuur voor wetenschappelijke collecties in Vlaanderen
Algemeen kader
DISSCo-Flanders 2.0 is een Vlaams/Belgisch vervolgproject, breed omkaderd door het grotere DiSSCo Europe, dat werkt op het fysiek en digitaal beheren van quasi alle in Europa aanwezige natuurwetenschappelijke collecties. Het doel is dus om vóór 2030 een ERIC, voluit een Europees onderzoeksinfrastructuur consortium, te worden, wat concreet betekent dat de onderzoekers zowat de grootste formele overeenkomst ooit onderhandelen tussen natuurhistorische musea, botanische tuinen, dierentuinen, universiteiten en andere instellingen in Europa. De wetenschappelijke instellingen binnen Vlaanderen (9 funded, 12 associated partners) werken binnen DISSCo-Flanders 2.0 verder aan het ontsluiten van hun biologische, antropologische en geologische collecties, die zowel kleinere laboratorium- als verweesde collecties omvatten, maar eveneens enkele grotere en een aantal belangrijke referentiecollecties.
Onderzoeksaanpak
Binnen ILVO zijn 15 collecties gecatalogeerd in een eigen ontwikkeld Collectiebeheersysteem (CBS), samen goed voor ruim 560.000 items. Ongeveer 95% daarvan zijn vis-otolieten. Andere belangrijke collecties zijn de circa 21.000 voedsel- en plantgerelateerde items binnen de microbiële collecties. Daarnaast beheert ILVO een aantal kleinere collecties, o.a. insecten, macrobenthos referentiemateriaal, bodemstalen, kweekzaden, azalea cultivars, en de moleculaire (DNA en eDNA) stalen die bij al deze collecties behoren. In dit vervolgproject worden de collecties nog meer FAIR gemaakt (Findable, Accessible, Interoperable, Reusable of dus Vindbaar, Toegankelijk, Uitwisselbaar, Herbruikbaar). Het CBS wordt verder geoptimaliseerd en gekoppeld aan uitleenfaciliteiten zoals ELVIS. Daarnaast zetten we volop in op de incorporatie van moleculaire (DNA) collecties en 3D (en geavanceerde 2D) beelden in het CBS.
Relevantie/Valorisatie
Gedigitaliseerde, doorzoekbare en geïntegreerde wetenschappelijke collecties creëren opportuniteiten naar vergelijkend onderzoek in functie van o.a. klimaatverandering, voedselveiligheid, gezondheid, bio- en socio-economie. Met het eigen ontwikkelde CBS kunnen de data en collecties van ILVO snel en eenvoudig opgepikt worden via andere CBS-systemen die binnen DISSCo-Europe en andere RI’s ontwikkeld worden. Door het incorporeren van 2D en 3D-beelden in het ILVO-CBS en het gebruik van AI, specifiek wat betreft de ILVO-macrobenthos referentiecollectie, wordt het mogelijk om materiaal digitaal te delen en soortmateriaal te bestuderen zonder fysieke handeling, waardoor het risico op beschadiging van belangrijk referentiemateriaal kan vermeden worden.
Financiering
FWO - Fonds Wetenschappelijk Onderzoek
