Projectnieuws Vlaanderen wil klimaatopwarming te lijf gaan met koolstofverwijdering en carbon farming
Vlaamse overheid houdt actieplatform dat inzet op koolstofverwijdering en carbon farming boven de doopvont en zoekt twee coördinatoren.
Carbon Removals en Carbon Farming (CRCF)
Carbon Removals en Carbon Farming (CRCF) zorgt ervoor dat CO2 uit de atmosfeer vastgelegd wordt of blijft in de bodem, in biomassa, in biomaterialen of in de diepe ondergrond. CRCF-activiteiten kunnen klimaatverandering afremmen en deze activiteiten hebben ook verschillende bijkomende voordelen zoals een verbeterde bodemkwaliteit, veerkrachtige en biodiverse natuur, versterkte groenblauwe netwerken, verhoogde circulariteit en een verminderd gebruik van fossiele brandstoffen. Voor de Vlaamse Overheid zijn deze CRCF-initiatieven ook belangrijk voor het behalen van diverse beleidsdoelstellingen rond klimaatmitigatie en -adaptatie, LULUCF, natuurherstel en agro-ecologische transitie. Daarnaast biedt certificatie van CRCF een verdienmodel waarin publieke en private partijen de actoren financieel compenseren voor hun inspanningen om CO₂ op te slaan.
Europese regelgeving en Vlaamse aanpak
In Europa groeit de interesse voor CRCF-activiteiten. In 2024 werd het Europese certificeringskader ‘Carbon Removals and Carbon Farming Regulation’ goedgekeurd. Dit wetgevend kader schetst de voorwaarden voor certificering van koolstofverwijdering via technologieën zoals bio-energie met koolstofafvang en -opslag (BECCS) en directe luchtafvang (DACCS), carbon farming (zoals bodem- en bosbeheer), en koolstofopslag in duurzame producten. Deze verordening zal innovatieve technologieën voor koolstofverwijdering en het vermijden van bodememissies stimuleren en bewaakt dat de certificaten transparant, betrouwbaar en geharmoniseerd zijn.

In Vlaanderen neemt de belangstelling voor koolstofverwijdering toe onder verschillende groepen belanghebbenden. Ondanks de grote interesse is er nog geen brede uitrol in Vlaanderen. Meerdere oorzaken liggen aan de basis, maar een gebrek aan een overkoepelende Vlaamse visie, een duidelijk regelgevend kader en betrouwbare systemen voor monitoring, rapportering en verificatie (MRV) worden steeds als belangrijke hinderpalen vernoemd. De vraag is hoe bestaande en nieuwe vrijwillige initiatieven ondersteund kunnen worden om opschaling van koolstofverwijdering in Vlaanderen mogelijk te maken en een duidelijke Vlaamse visie te ontwikkelen om wildgroei van certificering/methodieken te voorkomen.
Vlaams Actieplatform Carbon Removals & Carbon Farming
Om diverse private en overheidsinitiatieven rond verdienmodellen voor koolstofverwijdering te ondersteunen heeft de Vlaamse Overheid het Vlaams Actieplatform Carbon Removals & Carbon Farming opgericht. Het platform werd opgericht met steun van diverse Vlaamse overheidsentiteiten, waaronder het Agentschap Natuur en Bos; het Agentschap Landbouw en Zeevisserij; het Departement Omgeving; het Departement Werk, Economie, Wetenschap, Innovatie en Sociale Economie; de Vlaamse Landmaatschappij; het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap; het Instituut voor Landbouw, Visserij & Voedingsonderzoek; het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek en NatuurInvest. In eerste instantie zet het platform in op carbon farming en koolstofopslag in biomaterialen. Dit zal later worden uitgebreid om alle aspecten van carbon removals te behandelen.
Het Vlaams Actieplatform heeft als doel om verschillende actoren samen te brengen en synergie te creëren, zodat koolstofverwijdering in Vlaanderen op grotere schaal kan worden uitgerold. Dit moet bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelen en tegelijkertijd economische kansen creëren voor land- en bosbouwers, industrie, evenals de bredere samenleving. Het Actieplatform is opgebouwd rond drie strategische netwerken: het navigatienetwerk, het MRV-netwerk (Monitoring, Rapporteren, Verificatie) en het financieel netwerk.
- Het navigatie netwerk is bedoeld om de Vlaamse belanghebbenden te verbinden en samen te laten werken. Dit netwerk focust op het vertalen van vragen en behoeften van lokale actoren naar een samenhangende en gedragen regionale visie en werking rond koolstofverwijdering in Vlaanderen.
- Het MRV-netwerk bundelt gevalideerde kennis die nodig is voor het opstellen van kostenefficiënte MRV-methoden en maakt deze informatie beschikbaar voor de Vlaamse stakeholders. Het netwerk zal werken aan het opstellen van geharmoniseerde meetprotocollen, databanken en modellen . Dit zal zorgen voor een efficiënter gebruik van onderzoeks- en beleidsmiddelen en het creëren van een uniforme kennisbasis.
- Het financieel netwerk richt zich op de ontwikkeling van een duurzaam verdienmodel voor carbon farming. Het zal kennis verzamelen uit relevante projecten, een expertennetwerk samenstellen en zorgen voor een analyse van mogelijke financiële instrumenten en mechanismen om carbon farming op lange termijn rendabel te maken binnen een correct verdienmodel dat bijdraagt aan het behalen van de doelstellingen.

Het Vlaams actieplatform volgt ontwikkelingen binnen het Europese kader op de voet en zoekt proactief hoe we dit Europees kader kunnen vertalen naar een visie en concrete oplossingen die aangepast zijn aan de lokale omstandigheden en databeschikbaarheid.
Gezocht: enthousiaste platform coördinatoren
Door samen te werken binnen het Vlaams Actieplatform Carbon Removals & Carbon Farming leggen we de basis voor een duurzame toekomst waarin koolstofverwijdering een integraal onderdeel wordt van onze klimaatstrategie en economie. De oprichters van het actieplatform zoeken twee enthousiaste coördinatoren die het actieplatform moeten uitrollen en vormgeven in samenwerking met de professionals in de materie. De beleid/financieel coördinator zal verantwoordelijk zijn voor het navigatie- en financieel netwerk en de wetenschappelijk coördinator voor het MRV-netwerk.
> Vacature: Wetenschappelijk coördinator Carbon Removals & Carbon Farming
> Vacature: Beleids- en Financieel Coördinator Carbon Removals & Carbon Farming
Voor meer informatie over het Vlaams Actieplatform en de toekomstige activiteiten, kunt u contact opnemen met Victor Vaernewyck (victor.vaernewyck@lv.vlaanderen.be).