Projectnieuws Metingen naar lachgas uit Vlaamse landbouwbodems van start
Hoeveel en welke gasvormige emissies komen er vrij uit landbouwbodems in Vlaanderen?
Samen met UGENT, Boerenbond, en Viaverda wil ILVO een antwoord op deze vraag formuleren, om op basis ervan ook haalbare klimaatmaatregelen voor landbouwers te kunnen voorstellen.
Dit Vlaams onderzoeksproject naar de uitstoot van het zeer krachtige broeikasgas lachgas via landbouwbodems is baanbrekend omdat dergelijk onderzoek nooit eerder in Vlaanderen is uitgevoerd. Het LILA-onderzoeksproject wordt gefinancierd door VLAIO en is opgestart in november 2024.Bij de start van dit project schatten onderzoekers dat de broeikasgasemissies uit landbouwbodems 15% uitmaken van de totale broeikasgasuitstoot binnen de landbouw. Vooral lachgas (N2O) zou hierin een groot aandeel hebben: liefst 72% van de totale lachgasuitstoot binnen de landbouw komt uit de bodem. Lachgas heeft een opwarmingseffect dat ongeveer 298 keer zo sterk is als koolstofdioxide (CO2).
De veldproeven met aardappelen in Kruisem (Viaverda) en Merelbeke-Melle (ILVO Onderzoekskouter) zijn intussen aangelegd en de meetcampagne is sinds 18 april opgestart.
Dergelijke veldproef die zo lang, gedurende 3 jaar, en zo frequent, wekelijks, opgemeten wordt is uniek in Vlaanderen en garandeert ons zeer precieze onderzoeksresultaten. Pas als we exact weten welke emissies uit landbouwbodems voortkomen, kunnen we ook mogelijke klimaatmaatregelen voorstellen.
Meetcampagne vanaf midden april 2025 van start
Wekelijks worden manueel gasstalen verzameld die nadien geanalyseerd worden. De gassen die in de bodem gevormd worden en via de lucht ontsnappen, worden afgevangen in boxen die op de velden opgesteld staan.
De onderzoekers willen preciezer in kaart brengen welke omstandigheden en processen rond gebruik en inwerking van kunstmest en dierlijke mest een invloed hebben op lachgas maar ook op het evenwicht met ammoniakemissies.
Anderzijds willen de onderzoekers ook nagaan welke invloed de opbouw van koolstof in de bodem, en dus een vermindering van koolstofdioxide in de atmosfeer, heeft op lachgasemissie.
Koolstofopslag geniet veel interesse vanwege de positieve bijdrage aan de bodemkwaliteit maar biedt ook opportuniteiten om hier iets met te verdienen via het koolstoflandbouw verdienmodel. Daarnaast wordt het in Vlaanderen gestimuleerd a.d.h.v. een eco-regeling, maar trade-offs tussen koolstofopslag en N2O emissie of CH4 emissies zijn weinig bekend. Daarom zal binnen LILA de mogelijke interactie tussen N2O-bodememissies en koolstofopslag voor organische bemesting en gewasresten begroot worden.
Aanleg proefvelden op de ILVO-Onderzoekskouter in Merelbeke-Melle en in Kruisem (Viaverda)
In het najaar van 2024 zijn rapen gezaaid als groenbedekker.
In maart 2025 zijn de rapen op de percelen ingewerkt, de bodem met dierlijk drijfmest geïnjecteerd, waarna de eerste gasmetingen opgestart zijn. De akker werd vervolgens klaargelegd voor de aanplant van aardappelen.
Op 23 april 2025 zijn aardappelen (ras Sinora) geplant waarna de lachgasmetingen verdergezet werden op de 36 proefveldjes.
Op 20 mei zien we de eerste aardappelplanten opkomen.
Parallel aan de meetcampagne op het proefveld te Merelbeke Melle, worden ook op een proefveld in Kruisem (i.s.m. Viaverda) lachgasemissies opgemeten in een aardappelperceel.
Meer info over het onderzoeksproject LILA: Beperking van bodem lachgasemissies: innovatieve mitigatiemaatregelen voor de Vlaamse landbouw en ontwikkeling van regionale emissiefactoren - ILVO Vlaanderen
