Projectnieuws Metingen naar lachgas uit Vlaamse landbouwbodems van start

27/05/2025

Hoeveel en welke gasvormige emissies komen er vrij uit landbouwbodems in Vlaanderen?

Samen met UGENT, Boerenbond, en Viaverda wil ILVO een antwoord op deze vraag formuleren, om op basis ervan ook haalbare klimaatmaatregelen voor landbouwers te kunnen voorstellen.

Dit Vlaams onderzoeksproject naar de uitstoot van het zeer krachtige broeikasgas lachgas via landbouwbodems is baanbrekend omdat dergelijk onderzoek nooit eerder in Vlaanderen is uitgevoerd. Het LILA-onderzoeksproject wordt gefinancierd door VLAIO en is opgestart in november 2024.

Bij de start van dit project schatten onderzoekers dat de broeikasgasemissies uit landbouwbodems 15% uitmaken van de totale broeikasgasuitstoot binnen de landbouw. Vooral lachgas (N2O) zou hierin een groot aandeel hebben: liefst 72% van de totale lachgasuitstoot binnen de landbouw komt uit de bodem. Lachgas heeft een opwarmingseffect dat ongeveer 298 keer zo sterk is als koolstofdioxide (CO2).

De veldproeven met aardappelen in Kruisem (Viaverda) en Merelbeke-Melle (ILVO Onderzoekskouter) zijn intussen aangelegd en de meetcampagne is sinds 18 april opgestart.

Dergelijke veldproef die zo lang, gedurende 3 jaar, en zo frequent, wekelijks, opgemeten wordt is uniek in Vlaanderen en garandeert ons zeer precieze onderzoeksresultaten. Pas als we exact weten welke emissies uit landbouwbodems voortkomen, kunnen we ook mogelijke klimaatmaatregelen voorstellen.

Peter Maenhout, ILVO bodemonderzoeker

Meetcampagne vanaf midden april 2025 van start

Wekelijks worden manueel gasstalen verzameld die nadien geanalyseerd worden. De gassen die in de bodem gevormd worden en via de lucht ontsnappen, worden afgevangen in boxen die op de velden opgesteld staan.

Plastic box op aardappelrug
Plastic box op aardappelrug

De onderzoekers willen preciezer in kaart brengen welke omstandigheden en processen rond gebruik en inwerking van kunstmest en dierlijke mest een invloed hebben op lachgas maar ook op het evenwicht met ammoniakemissies.

Anderzijds willen de onderzoekers ook nagaan welke invloed de opbouw van koolstof in de bodem, en dus een vermindering van koolstofdioxide in de atmosfeer, heeft op lachgasemissie.

Koolstofopslag geniet veel interesse vanwege de positieve bijdrage aan de bodemkwaliteit maar biedt ook opportuniteiten om hier iets met te verdienen via het koolstoflandbouw verdienmodel. Daarnaast wordt het in Vlaanderen gestimuleerd a.d.h.v. een eco-regeling, maar trade-offs tussen koolstofopslag en N2O emissie of CH4 emissies zijn weinig bekend. Daarom zal binnen LILA de mogelijke interactie tussen N2O-bodememissies en koolstofopslag voor organische bemesting en gewasresten begroot worden.

Aanleg proefvelden op de ILVO-Onderzoekskouter in Merelbeke-Melle en in Kruisem (Viaverda)

In het najaar van 2024 zijn rapen gezaaid als groenbedekker.

Rapen als groenbedekker
Rapen als groenbedekker

In maart 2025 zijn de rapen op de percelen ingewerkt, de bodem met dierlijk drijfmest geïnjecteerd, waarna de eerste gasmetingen opgestart zijn. De akker werd vervolgens klaargelegd voor de aanplant van aardappelen.

meting na inwerken en bemesten
Meting na inwerken en bemesten

Op 23 april 2025 zijn aardappelen (ras Sinora) geplant waarna de lachgasmetingen verdergezet werden op de 36 proefveldjes.

Plastic box op aardappelrug
Plastic box op aardappelrug

Op 20 mei zien we de eerste aardappelplanten opkomen.

Parallel aan de meetcampagne op het proefveld te Merelbeke Melle, worden ook op een proefveld in Kruisem (i.s.m. Viaverda) lachgasemissies opgemeten in een aardappelperceel.

Metingen na planten aardappelen
Metingen na planten aardappelen

Meer info over het onderzoeksproject LILA: Beperking van bodem lachgasemissies: innovatieve mitigatiemaatregelen voor de Vlaamse landbouw en ontwikkeling van regionale emissiefactoren - ILVO Vlaanderen

Meer info over het onderzoeksproject LILA

Beperken van bodem lachgasemissies in Vlaanderen

Vragen?

Contacteer ons

Ook interessant

In de media 03/06/2025

Joris Relaes over de Vlaamse aardappel

Aardappelplant
De aardappel speelt in onze contreien al lang een prominente rol - niet als gouden gewas, wel als het armenvoedsel voor een snel groeiende bevolking.