Onderzoeksproject Hoogwaardige producten uit vlaszaad via innovatieve biokatalytische technologieën.
Algemeen kader
De wereldwijde groeiende vraag naar vlasvezels heeft als gevolg dat er een duidelijke toename is in het vlasareaal in Vlaanderen en Europa. Voor elke ton lange vlasvezels wordt in België 0,7 ton lijnzaad geproduceerd, dat als een nevenstroom wordt beschouwd, waarvan 30-40% olie is die voornamelijk wordt gebruikt voor technische toepassingen in het lagere marktsegment. De restfractie na extractie van de lijnzaadolie wordt gebruikt als diervoeder. In dit project zullen we de diverse biomoleculen, namelijk olie (bestaande uit meervoudig onverzadigde vetzuren), koolhydraten en eiwitten die in lijnzaad aanwezig zijn, optimaal benutten. Via biokatalyse wordt er gemikt op de omzetting van de diverse stromen uit lijnzaad naar zeer specifieke, hernieuwbare moleculen.
Onderzoeksaanpak
We bestuderen de mogelijkheden van wintervlas naast de zomervlasteelt, van vezelvlas en olievlas. De genetische diversiteit in lijnzaadsamenstelling in 50 rassen van vlas evalueren we via veldproeven. Op basis hiervan selecteren we interessante rassen in functie van oliegehalte en eiwitopbrengst. Na de olie-extractie en fractionering blijft er lijnzaad, olie en perskoek over. Vanuit de ontvette perskoek kunnen er eiwitten en koolhydraten worden geëxtraheerd. Deze kunnen in de eerste plaats toepassingen vinden in voeding. Met behulp van andere extractie- en biokatalytische transformaties proberen we nog andere, extra waardeketens te ontdekken, welke nieuwe mogelijkheden bieden voor landbouwers en industrie in België.
Relevantie/Valorisatie
Met Flaxit streven we naar een zero-waste proces voor de valorisatie van vlaszaad. Het zaad dat anders als reststroom gezien wordt, kan nog gebruikt worden in verschillende andere processen na biokatalytische transformaties. Dit project brengt een multidisciplinair team samen om enzymatische- en microbiële transformaties te gebruiken voor de productie van (i) methyl-, ethyl- en polyglycerolesters uit vlaszaadolie voor gebruik in persoonlijke verzorging en cosmetische toepassingen, (ii) dicarbonzuren met lange keten uit vlaszaadolie en koolhydraten voor bijvoorbeeld nieuwe polymeren en cosmetische toepassingen, en (iii) eiwitten/peptiden & water oplosbare voedingsvezels uit de ontvette vlaszaadkoek voor techno-functionele toepassingen in voedingsmiddelen. Een hogere toegevoegde waarde creëren uit het lijnzaad zal finaal ook de primaire sector ten goede komen.
Financiering
FWO - Fonds Wetenschappelijk Onderzoek
