Persbericht Microalgen als natuurlijke smaakstof in plantaardige vis- en schaaldieralternatieven, maar ook in gebak: lekker, veilig en duurzaam

12/10/2023

Microalgen zoals Rhodomonas salina en Tetraselmis chuii zijn bijzonder geschikt als natuurlijke smaakstoffen voor het ontwikkelen van plantaardige zeevruchtenalternatieven. Andere microalgen zoals Dunaliella salina kunnen zelfs in gerechten die niet hinten naar de zee, zoals gebak, het smaak- en geurpallet verbeteren. Ze zijn bovendien veilig, nutriëntenrijk en duurzaam te kweken. Door kleine aanpassingen aan de kweekmethode, door rekening te houden met de bewaarcondities na de oogst en door de geschikte droogmethode te kiezen, kan hun smaak nog verbeterd worden. Dat blijkt uit het doctoraatsonderzoek van Bert Coleman (ILVO en KU Leuven). Hij bracht in het kader van het Europese project ValgOrize de samenstelling en de smaak- en aromaprofielen van verschillende microalgensoorten in kaart. Daarmee kunnen voedingsbedrijven aan de slag.

Door de groeiende wereldbevolking stijgt de vraag naar voedsel tegen 2050 wereldwijd met zo’n 50 tot 70%. Op land zijn de uitbreidingsmogelijkheden beperkt, maar de zee heeft nog potentieel. 70% van de aardbol bestaat uit zout water maar die bron is nog grotendeels onderbenut. Tegelijk is er een groeiend bewustzijn van overbevissing en zijn er zorgen over verontreiniging op zee. Algen kweken in een gecontroleerde, voedselveilige omgeving, in zout water en zonder schaarse vruchtbare grond te moeten innemen, lijkt een logisch groeipad.

Europa hinkt achterop

Wereldwijd worden algen al veel geproduceerd en geconsumeerd, maar Europa hinkt achterop. Amper 1% van de productie van zeewieren vindt in Europa plaats. Voor micro-algen is het aandeel nog vele malen kleiner, met slechts enkele kweekfaciliteiten op experimentele of pilootschaal. Ook wat consumptie betreft, zijn zeewieren en dan vooral microalgen in Europa nog een nicheproduct. Nochtans zijn zowel de zeewieren als de microscopisch kleine microalgen nutritioneel erg waardevol. Ze bevatten grote hoeveelheid eiwitten, essentiële aminozuren, omega-3 vetzuren, mineralen en vitamines.

Verbetering dankzij onderzoek: smaakpotentieel van microalgen in kaart

De hamvraag voor de Europese voedingsindustrie om met algen als smaakstoffen aan de slag te gaan: hoe beïnvloeden ze de smaak en geur van onze producten? Bert Coleman bracht in zijn doctoraatsonderzoek hun smaakpotentieel in kaart. Daaruit blijkt dat bepaalde microalgensoorten, zoals Rhodomonas salina en Tetraselmis chuii, aanzienlijke smaak- en aromabijdragen kunnen leveren aan plantaardige zeevruchtenalternatieven. Andere microalgen zoals Dunaliella salina kunnen dan weer verrassend genoeg ook aan andere, niet zeevrucht-gerelateerde gerechten smaak geven zoals gebak.

We hebben voor elke onderzochte algensoort een eigen smaakprofiel uitgetekend. Die profielen kan een voedingsproducent raadplegen en direct inschatten welke alg in zijn product zou passen, en het zo een nutritionele en smaak-boost geven”.

Bert Coleman

Effect van teelt en verwerking op smaakeigenschappen in kaart

Uit het onderzoek van Coleman bleek ook dat teeltomstandigheden en verwerkingstechnieken de smaakeigenschappen van microalgen effectief beïnvloeden. Hoe meer stikstof in het kweekmedium, hoe hoger de smaakintensiteit van de micro-algen. Het geeft hen de typische ‘umami-smaak’. Algen na de kweek onmiddellijk drogen met de juiste techniek, geeft ook een betere smaak. Met deze inzichten kunnen producenten hun processen optimaliseren.

Effect van samenstelling op smaak en geur in kaart

Om de smaak van de algen te beoordelen, maakte Coleman gebruik van chemische analyses en een professioneel opgeleid smaakpanel. Chemisch analyseerde hij de volatiele organische stoffen die belangrijk zijn voor de geur en aroma en onderzocht de vrije aminozuren, die bepalend zijn voor de umami-smaak. Dat zette hij naast de bevindingen van het smaakpanel dat de verschillende microalgen quoteerde op alle smaak- en geureigenschappen. Coleman kon daarvoor beroep doen op de labofaciliteiten van ILVO in Melle.

Door deze combinatie van chemische analyses en smaakpanel data weten we nu welke chemische moleculen van de alg op welke manier zijn aroma’s (smaak en geur) beïnvloeden. Dat is interessante info voor monitoring tijdens het produceren van microalgen en voor receptontwikkeling door voedingsbedrijven.

Bert Coleman

Novel Food wet en hoge prijzen gooien (nu nog) roet in het algeneten

Ondanks deze mooie resultaten zijn er ook uitdagingen. Er zijn nog maar weinig microalgensoorten goedgekeurd voor menselijke consumptie onder de Europese Novel Food-wetgeving. Het goedkeuringsproces is duur en langdurig, maar het rijtje microalgen in procedure groeit gestaag. Om algen als volwaardige smaakstof te introduceren voor hun gebruik in de ontwikkeling van plantaardige vis- of schaaldieralternatieven of andere producten, moet ook de prijs in Europa nog omlaag. Vervolgonderzoek is tot slot nodig om meer algensoorten te analyseren, de kweekomstandigheden verder te optimaliseren, aan consumentenonderzoek en verdere productontwikkeling te doen, een realistisch plan te ontwikkelen voor schaalvergroting met kwaliteitsbehoud en lagere productiekosten, enz.

Er is nog werk maar ik ben optimistisch. Er is de laatste jaren een enorme boost in interesse van de markt en van nieuw onderzoek en initiatieven die er werk van maken om deze gezonde, duurzame algen op ons bord te krijgen.

Johan Robbens, promotor (ILVO)

Meer info

Het doctoraatsonderzoek van Bert Coleman werd uitgevoerd in het kader van het Europese ValgOrize-project, dat door ILVO gecoördineerd werd. Er werd ook gekeken naar mogelijke valorisaties van de nevenstromen van de algenproductie, bijvoorbeeld in kippenvoer.

Lees en bekijk ook: