Projectnieuws Bestrijding van Listeria monocytogenes en Salmonella in voedingsbedrijven

09/07/2020
Persoon in witte kledij inspecteert apparatuur van de Food Pilot
Food Pilot (Flanders' Food en ILVO)

De grootste aandacht gaat daarbij naar Listeria monocytogenes en Salmonella stammen die persisterend aanwezig zijn in het bedrijf. Via de analysetechniek van WGS (whole genome sequencing) en de inzet van internationale databanken kunnen zij meer dan vroeger immers een bedrijf aanduiden als veroorzaker van een voedseluitbraak. Begrijpelijk dus dat voedingsbedrijven deze Listeria monocytogenes en Salmonella problematiek willen beheersen.

Oplossing op maat

ILVO kan daarin begeleiden. Naast ‘on the floor’ support, heeft ILVO ook alternatieve methoden voorbereid, die zonder koppeling aan internationale databanken persisterende Listeria monocytogenes en Salmonella stammen binnen een bedrijf kan onderscheiden van passanten. Alles wijst erop dat dit een goede basis is voor een oplossing op maat.

Doelstelling

Recente voedseluitbraken tonen immers aan dat persisterende contaminaties van Listeria monocytogenes en Salmonella moeilijk onder controle te houden zijn in de agro-voedingsketen. Bovendien lagen producten met zelfs een lage contaminatiegraad (o.a. lager dan de norm van 100 CFU Listeria monocytogenes/g) aan de oorsprong van uitbraken bij zeer verzwakte consumenten. Hierdoor wordt een afwezigheid van Listeria monocytogenes en Salmonella steeds meer de doelstelling van de bedrijven. Dat is evenwel geen eenvoudige opdracht. ILVO biedt bedrijven daarin ondersteuning.

Bestrijding Listeria en/of Salmonella

Een beheersingsplan bevat naast de monitoring van alle ingangsmateriaal, productieproces en eindproducten, een focus op de reinigbaarheid van de omgeving en het hygiënisch ontwerp van de machines. Ook het monitoren van de effectiviteit van het reinigings- en desinfectieprogramma is nodig. Speciale aandacht gaat naar het verwijderen van de hardnekkige spots, de biofilms. Hierin zitten bacteriën, waaronder ook soms Listeria en/of Salmonella, beschermd onder een slijmlaag. Een doelgerichte aanpak en monitoring is daarvoor nodig.

Persisterend versus passanten

Een belangrijk verschil bestaat tussen Listeria en Salmonella stammen die zich gedurende langere tijd kunnen handhaven in de productie en dus ‘persisterend’ zijn, en stammen die snel weer geëlimineerd worden en dus ‘passanten’ zijn. Het zijn de persisterende Listeria en Salmonella stammen die maanden en zelfs jaren, vanuit hun plaats waar ze verankerd zijn, het eindproduct kunnen besmetten die opgepikt worden via de nieuwe benadering. Via deze benadering worden uitbraken accurater dan voorheen terug getraceerd naar het levensmiddelenbedrijf. Want de nieuwe analysetechniek brengen nu meer en meer voedseluitbraken in kaart en duiden de veroorzaker aan. Deze moleculaire analysetechniek heet WGS (whole genome sequencing) en discrimineert tot op stamniveau. Bovendien kan deze informatie in internationale bibliotheken verzameld worden waardoor voedseluitbraken ook internationaal en retrospectief bekeken worden. Dit betekent een game changer, waardoor bedrijven alert moeten reageren en in eerste instantie hun aanhoudende contaminaties dienen te elimineren.

RAPD als alternatieve techniek?

Bedrijven willen uiteraard preventief de Listeria en Salmonella problematiek beheersen, maar zijn evenwel terughoudend tegenover de techniek van WGS omdat de resultaten in internationale bibliotheken kunnen bewaard en vergeleken worden. ILVO heeft een alternatief uitgewerkt, waarbij men zonder het DNA te ‘sequeneren’ een fingerprint genereert. Deze alternatieve techniek is Random Amplification of Polymorphic DNA (RAPD), die zowel sneller als goedkoper is. De resultaten zijn echter minder reproduceerbaar en discriminerend. Dat maakt dat de resultaten enkel geschikt zijn om vergelijkingen te maken binnen het bedrijf. Vergelijkingen internationaal zijn hierbij niet mogelijk.

Food Pilot

Voor meer informatie:

Vragen?

Contacteer ons

Koen De Reu

Onderzoeker ILVO

Geertrui Rasschaert

Onderzoeker ILVO

Ook interessant