Projectnieuws Zorg voor een wettig etiket op je honingpot

25/06/2024

Het is belangrijk om als imker aandacht te hebben voor een correcte etikettering, o.a. voor de traceerbaarheid in de voedselketen. Het Federaal Voedselagentschap FAVV hecht er veel belang aan tijdens inspecties en ook bij de honinganalyses van het Strategisch Plan Bijenteelt wordt er sinds 1998 op gecontroleerd. Toch bevat een hoog percentage honingpotten nog steeds een onwettig etiket. In 2023 stelde ILVO fouten vast in 29% van de binnengebrachte stalen, 38% van de herbemonsterde stalen en zelfs 60% van de door ILVO zelf aangekochte stalen. Bij de start van de honinganalyses van productiejaar 2024 zet ILVO daarom alle regels rond etikettering nog eens op een rij.

De top 5 van fouten op honingetiketten zijn het niet vermelden van het land van herkomst, de aanwezigheid van niet toegestane informatie en het niet vermelden van HONING, naam en adres imker of nettogewicht.

Verplichte informatie

Volgende informatie moet op het etiket in correcte bewoording vermeld worden:

De verkoopsbenaming ‘HONING’ of ‘HONIG’
De naam en het volledige adres van de producent/imker
Het nettogewicht
De datum van minimale houdbaarheid (maximum 2 jaar na datum van inpotten, afhankelijk van het vochtgehalte). Er is geen verplichting om voor de minimale houdbaarheid effectief een volle 2 jaar op het etiket te vermelden. Integendeel, zoals vermeld op de FAVV-website, is deze afhankelijk van het vochtgehalte. Voor honing met een verhoogd vochtgehalte wordt geadviseerd om een kortere periode te hanteren. Als leidraad kan volgend advies gegeven worden: vochtgehalte <17%: 2 jaar; vochtgehalte 17-18%: 18 maanden; vochtgehalte 18-19%: 1 jaar; vochtgehalte 19-20%: 6 maanden.
Een lotnummer; wanneer de datum van minimale houdbaarheid bestaat uit dag/maand/jaar, dan kan dit ook als lotnummer dienen
Het land van oorsprong waar de honing vergaard is. Momenteel is het vermelden van het land van oorsprong enkel verplicht als de honing van één land afkomstig is. In de toekomst zullen ook bij mengsels van honing de landen van oorsprong op het etiket vermeld moeten worden (Richtlijn (EU) 2024/1438 tot wijziging van Richtlijn 2001/110/EG).
De vermelding van de gepaste bewaar-en gebruiksvoorwaarden indien de producent dat nuttig vindt. Aanbeveling: ‘Droog, donker en bij een temperatuur lager dan 15°C te bewaren’. Gezien honing met een verhoogd vochtgehalte gevaar loopt inzake fermentatie, wordt geacht dat bewaaromstandigheden zeker moeten vermeld worden bij honing met een vochtgehalte boven 19%, of als het honingdauwhoning betreft reeds vanaf 18% vocht. Zoals vermeld in de Gids voor goede Bijenteeltpraktijken (p. 52) dient dergelijke honing bewaard te worden bij een temperatuur lager dan 11°C.

Toegestane informatie

Bijkomende informatie over de samenstelling en voedingswaarde mag op het etiket vermeld worden, maar is niet verplicht en onderhevig aan enkele eisen:

Volgens Verordening (EU) 1169/2011 is bij honing de vermelding van de lijst van ingrediënten (honing = uit één ingrediënt bestaand levensmiddel) of de voedingswaarde niet verplicht. De vermelding is wel toegelaten mits voldaan wordt aan de vereisten vermeld in deze Verordening. Zo mag de info niet misleidend, dubbelzinnig of verwarrend zijn voor de consument en dient de info in voorkomend geval gebaseerd te zijn op relevante wetenschappelijke gegevens.

Niet-toegestane informatie

Volgende informatie is niet toegestaan op het etiket (enkele voorbeelden):

“100% honing, bijenhoning, zonder toevoeging, 100% zuiver, natuurzuiver, zuiver” (cfr. Sectorgids Bijenteelt p. 50). Honing is per definitie door bijen bereid uit bloemennectar of honingdauw. Aan honing mag niets worden toegevoegd of onttrokken; honing moet derhalve steeds 100% zuiver zijn. Dergelijke bijkomende informatie op het etiket wordt als misleidend beschouwd.
Verwoordingen zoals “100 % ambachtelijke of artisanale honing” (cfr. Sectorgids Bijenteelt p. 50). De term ambachtelijk mag enkel gebruikt worden als volledig voldaan wordt aan de richtlijnen uitgevaardigd door FOD Economie op 5/10/2017. Daarbij moet het product zich duidelijk onderscheiden van een conventioneel product. “Ambachtelijk” veronderstelt duidelijke transformatiestappen. Het initieel product honing dreigt daardoor gewijzigd te worden wat betreft de inhoudelijke natuurlijke wettelijk vastgelegde parameters. Daarom mag de term “ambachtelijk” of “artisanaal” niet bij honing toegepast worden.
Een benaming zoals “koud gewonnen”. Honing wordt immers steeds koud gewonnen.
Gezondheidsclaims zijn niet toegestaan als die niet wetenschappelijk onderbouwd zijn (Verordening (EG) 1924/2006).

Deze informatie is ook te vinden in de Gids voor goede Bijenteeltpraktijken en op de FAVV-website.

Meer info over de honinganalyses voor Vlaamse imkers: https://ilvo.vlaanderen.be/nl/dossiers/honinganalyses

Uitgevoerd in het kader van het Strategisch Plan voor Bijenteelt (vroeger gekend als Het Vlaams Bijenteeltprogramma)

Contact

Katrien Broekaert, katrien.broekaert@ilvo.vlaanderen.be

Sigrid Ooghe, sigrid.ooghe@ilvo.vlaanderen.be

Wim Reybroeck, wim.reybroeck@ilvo.vlaanderen.be