Projectnieuws Chitine als substraatadditief in de slateelt voor de onderdrukking van Salmonella

Kan de natuurlijke stof chitine een gunstig effect hebben in een bodemsubstraat voor de kweek van bladgroenten, met name als een natuurlijke groeiremmer van Salmonella? Deze onderzoeksvraag wordt gesteld in het project ChitinOMix, in het kader van de duurzame verbetering van voedselveiligheid van rauw geconsumeerde groenten.

Salmonella op rauwe groenten

Nutritionisten moedigen het eten aan van verse en rauwe groenten, in het kader van een gezond dieet. Het staat echter ook vast dat menselijke ziekteverwekkers zoals Salmonella enterica in staat zijn om te overleven op planten en dus om verse groenten te besmetten. De laatste jaren worden er meer voedselinfecties gerapporteerd die gerelateerd zijn aan de consumptie van Salmonella-gecontamineerde verse groenten. Besmetting voorkomen of verminderen voor de oogst, is de belangrijkste stap om het gezondheidsrisico te verlagen. Recent zijn er aanwijzingen dat het toevoegen van chitine aan de bodem de overleving van Salmonella op de bladeren van slaplanten kan verminderen.

Chitine als substraatadditief

ILVO, Ugent, ZHAW en de universiteit van Zürich onderzoeken daarom het effect van chitine als substraatadditief op de plantenrespons, de microbiële gemeenschap en humaan pathogene bacteriën. Chitine zit onder meer in de pellen van garnaal en in de schilden van kreeft en krab. In de natuur is chitine na cellulose het meest voorkomend biopolymeer. Wanneer chitine uit reststromen zoals garnaal- en krabschalen gehaald kan worden, dan draagt dat bij tot het recycleren van afval.

Onderdrukking Salmonella door chitine?

Om de oorzakelijke verbanden van het effect van chitine als substraatadditief op de overleving van Salmonella te identificeren en te consolideren, maken we gebruik van innovatieve en uitdagende OMICS benaderingen (zoals shotgun metagenomics, duale RNA-seq gecombineerd met metabolomics) en van klassieke cultuurafhankelijke microbiologie en plantmutant studies. Als modelpathogeen kiezen we voor Salmonella, gezien het aantal Salmonella-uitbraken gerelateerd aan de consumptie van verse groenten. Sla kiezen we als modelgewas voor een vers geconsumeerde bladgroente. We voeren in parallel ook experimenten uit op het Arabidopsis model (zandraket) om de resultaten op sla te kunnen vergelijken met de gekende fundamentele kennis inzake de moleculaire mechanismen van chitineperceptie en plantenimmuniteit.

Kringloop

Met dit ChitinOMix project wordt duidelijk in welke mate er door toevoeging van chitine een daadwerkelijke natuurlijke onderdrukking van Salmonella in de bladgroenten optreedt,. Indien zo, dan openen er zich perspectieven op een duurzame verbetering van de voedselveiligheid en op een nuttige valorisatie van garnaal- en krabschalen, die nu beschouwd worden als een laagwaardige reststroom.

Project: ChitinOMix
Looptijd: 2020 - 2023
Financiering: FWO
Samenwerking: Universiteit van Zürich, ZHAW en UGent