Contactdag | Conferentie | Event | Studiedag | Workshop Publieke landbouwgrond in Vlaanderen en Brussel: cijfers en kansen

Openbare instellingen zoals OCMW’s, kerkfabrieken en overheden bezitten heel wat landbouwgronden. Over welke aantallen gaat het en hoe evolueert dit publiek grondbezit? Dienen die gronden voor landbouw of hebben ze ook andere functies? Hoeveel landbouwbedrijven zijn vandaag actief op publieke gronden en wat is de impact op hun bedrijfsvoering?

Het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) brengt alle publiek grondbezit in heel Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor het eerst gedetailleerd in kaart op basis van de meest recente kadastergegevens. Ook de eerder beschikbare Oost-Vlaamse cijfers krijgen een update.

Op uw maat

Op donderdag 19 september 2024 delen we cijfers en inzichten. Daarna gaan we graag actief in gesprek met

• beleidsmakers en ambtenaren van het lokale, provinciale of regionale niveau
• vertegenwoordigers van kerkelijke instellingen zoals kerkfabrieken,
• leden en vertegenwoordigers van middenveldorganisaties uit de landbouwsector en andere actoren in de open ruimte,
• vertegenwoordigers uit de sociale sector.

Wie inschrijft voor deze Inspiratiedag heeft ook gratis toegang tot een vrij bezoek aan de expo.

Deze inspiratiedag wordt mee uitgedragen door de Strategische Adviesraad Landbouw en Visserij en de Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten

Programma

9.00 – 9.30 Ontvangst met koffie

9.30 – 9.45 Intro door Joris Relaes, administrateur-generaal van ILVO

9.45 – 10.45 Publieke gronden: cijfers en kansen (plenair)

• Publieke landbouwgrond in Vlaanderen en Brussel: omvang, trends en landbouwkundig gebruik - Door Glenn Willems, ruimtelijk onderzoeker ILVO
• Aan de slag met publieke landbouwgrond - Door Hans Vandermaelen, ruimtelijk onderzoeker ILVO
• Vragen uit het publiek

10.45 – 11.00 Koffiepauze

11.00 – 12.30 Maak je keuze uit deze 4 interactieve sessies. Elke sessie wordt het 1ste kwartier ingeleid door een expert of ervaringsdeskundige. Daarna gaan de deelnemers van de sessie met elkaar in gesprek

1. Van financieel (red)middel naar krachtdadig beleidsinstrument
   De verkoop van publieke landbouwgrond heeft een gekende oorzaak: de zoektocht naar geld om andere investeringen te financieren. Hoe lang kunnen openbare instellingen doorgaan met de verkoop van hun landbouwpatrimonium? Welke andere, meer duurzame strategieën om de financiële nood van openbare besturen te lenigen, zijn mogelijk zonder het publiek grondbezit verloren te laten gaan?
   
2. De mogelijke relatie(s) van eigenaars en gebruikers
   Pacht, erfpacht of gratis terbeschikkingstelling: wat zijn de verschillen en gevolgen? Welke afspraken kunnen publieke eigenaars en gebruikers maken en hoe leg je die vast? Hoe volg je op en stel je bij? Is vertrouwen en goede samenwerking voldoende of is er ook nood aan controle? Is het verstandig om maatschappelijke doelen aan gronden te koppelen? Wat zijn dan de gevolgen voor het betrokken landbouwbedrijf? Is dit voor landbouwers werkbaar en leefbaar?
   
3. Kerkelijke gronden: zegen voor de toekomst?
   Ook kerkfabrieken zijn openbare instellingen en hebben vaak historisch veel landbouwgronden in eigendom. Hoe kijken kerkelijke actoren naar het verleden en vooral de toekomst van hun landbouwpatrimonium? Er is recent hernieuwde aandacht voor ecologie binnen de Kerk. Opent dit perspectieven? Zijn er mogelijkheden voor een gedeelde toekomst van publieke landbouwgronden van kerkelijke instellingen en andere overheden? Waar liggen kansen en drempels?
   
4. Gegidst bezoek aan de expo Gentse Gronden in het STAM
   
   
   
   12.30 – 14.00 Netwerklunch
   
   
   14.00 – 15.30 Maak je keuze uit deze 4 interactieve sessies Elke sessie wordt het 1ste kwartier ingeleid door een expert of ervaringsdeskundige. Daarna gaan de deelnemers van de sessie met elkaar in gesprek
   
   
5. Samen sterk? Kunnen lokale spelers regionaal de krachten op publieke gronden bundelen?
   Publieke gronden liggen vaak buiten de gemeentegrenzen. Hoe kunnen openbare instellingen op diverse niveaus samenwerken? Hoe voer je het gesprek tussen lokale besturen die historische landbouwgronden bezitten op elkaars grondgebied? Welke regie is nuttig? Wie is geplaatst om die rol op te nemen?
   
6. Van geslaagd pilootproject naar strategisch beleid: hoe rol je uit?
   Lokale, voedselgerelateerde pilootprojecten op publieke grond zijn in opmars. Vaak gaat het over heel kleinschalige projecten, waardoor de impact vaak erg gering is. Wat werkt bij dergelijke pilootprojecten en wat werkt niet? Hoe kunnen we succesvolle pilootprojecten op publiek grondbezit breder uitrollen? Kunnen publieke gronden een motor voor duurzame verandering zijn?
   
7. Terug naar een sociale rol voor publieke landbouwgronden?
   Eeuwenlang hadden ze een prominente rol in armen- en ziekenzorg. Waarom verdween die zorglogica bij de modernisering van het sociaal beleid na WOII? Kunnen we publieke landbouwgronden opnieuw een sociale rol toebedelen? Zijn voedselvoorziening of -autonomie een argument?
8. Gegidst bezoek aan de expo Gentse Gronden in het STAM