Persbericht Status van de vispopulaties in Europa - Enige verbetering, klimaatverandering is een dreiging

24/05/2022 Bron: Persbericht Ifremer

Tijdens het Franse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie werkt Ifremer samen met het Franse Institut Agro, het Vlaamse Instituut voor Landbouw-, Visserij en Voedingsonderzoek ILVO en het Ierse Marine Institute om de toestand van vispopulaties te evalueren in Europa in 2022. Overbevissing mag dan afnemen, maar de verbetering is ongelijk van regio tot regio en de Europese doelstelling van 100% duurzame visserij in 2020 is niet bereikt. Bovendien heeft de klimaatverandering onvermijdelijk gevolgen voor vissen: hun verspreiding is veranderd, hun voedsel is schaarser en hun groei wordt belemmerd. Klimaatverandering brengt een aantal uitdagingen met zich mee voor het beheer en behoud van hulpbronnen, en daarom zetten wetenschappers zich in om oplossingen te vinden.

infgrafiek die het proces van dataverzameling voor de visserij toont

OVERBEVISSING NEEMT AF IN EUROPA, MAAR DE VOORUITGANG IS ONGELIJK VAN REGIO NAAR REGIO

Het rapport uit 2022 van het Wetenschappelijk, Technisch en Economisch Comité voor de Visserij (WTECV) over de gezondheidstoestand van vissen in Europa bevestigt de trends die de afgelopen 20 jaar in de Atlantische Oceaan zijn waargenomen: de overbevissing neemt af. Maar dat is niet in alle regio’s evenzeer het geval. En dus is, ondanks deze vooruitgang, de doelstelling van het Gemeenschappelijk Visserijbeleid voor 100% duurzame visserij in 2020 nog steeds niet gehaald.

Noordoost-Atlantische Oceaan: minder dan 30% van de populaties wordt overbevist

In het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan wordt 72% van de vispopulaties niet overbevist. De visbiomassa is sinds 2007 voortdurend toegenomen en was in 2020 33% groter dan aan het begin van de jaren 2000 voor de best gevolgde populaties. Voor minder goed opgevolgde populaties was dat meer dan 50% groter.

Middellandse Zee: 86% van de populaties worden overbevist

In de "Europese" Middellandse Zee blijft de situatie kritiek. Ondanks vage tekenen van verbetering in de afgelopen jaren, blijft de visserijdruk te hoog, bijna het dubbele van de streefwaarde die wordt aanbevolen voor beheer volgens het principe van maximale duurzame opbrengst. In totaal worden 29 van de 34 in het rapport geëvalueerde vispopulaties nog steeds als overbevist beschouwd (86%). Veel andere soorten blijven slecht gevolgd en begrepen.

Visserijdruk overstijgt de doelstelling in de Middellandse Zee (Bron: Report CFP Monitoring / STECF 2022)

POPULATIES VERSTOORD DOOR KLIMAATVERANDERING

Klimaatverandering heeft directe effecten op de mariene biodiversiteit: het verandert de verspreiding van soorten, vermindert hun beschikbare voedsel en belemmert hun groei.

Elk jaar absorbeert de oceaan tussen de 30% en 40% van de CO2 die door menselijke activiteit in de atmosfeer vrijkomt. Deze overtollige CO2 veroorzaakt verzuring van de oceaan, waardoor de concentratie van calciumcarbonaat in het water vermindert. Calciumcarbonaat is essentieel voor plankton, koralen, weekdieren en vele andere verkalkende mariene organismen die het gebruiken om hun schelpen of interne skeletten te bouwen.

CO2-emissies verhogen ook de watertemperatuur, waardoor de vermenging van ondiepe en diepere oceaanlagen wordt beperkt. Dat vermindert de beschikbare zuurstof in het water en daardoor ook de hoeveelheid plankton. Plankton vormt de basis van de mariene voedselketen; minder plankton betekent minder voedsel en kleinere individuele vissen.

Met behulp van klimaatmodellen die door het IPCC zijn gemaakt, hebben wetenschappers vastgesteld dat tegen het einde van de eeuw de biomassa van zeedieren gemiddeld met 20% zou kunnen zijn afgenomen.

Mariene biomassa kan 30% to 40% verminderen in sommige gebieden (Bron: Tittensor et al, Nature Climate Change 2021)

WETENSCHAPPERS ZETTEN ZICH IN OM BRONNEN TE BESCHERMEN

Om deze uitdagingen aan te gaan, werken onderzoekers voortdurend aan het verbeteren van hun methoden om de effecten van de visserij op het hele ecosysteem beter te begrijpen en te verminderen. Dit wordt een ecosysteemgerichte benadering genoemd. Visserijwetenschappers beperken zich bijvoorbeeld niet langer tot het geïsoleerd beoordelen van soorten. Ze houden nu ook rekening met de ecologische relaties tussen soorten. Met deze meer geïntegreerde aanpak kunnen wetenschappers beheerscenario's voorstellen die beter rekening houden met alle ecosysteemveranderingen, niet alleen met de directe gevolgen van visserij.

Els Torreele van ILVO: “Het verzamelen van visserijgegevens is de afgelopen 50 jaar aanzienlijk geëvolueerd. Dat gaat van aantekeningen op een klembord tot de introductie van elektronische meetborden, AI, en verschillende moderne technieken zoals het gebruik van sensoren en het analyseren van eDNA. De visserijbemonstering van het mariene milieu is dus aanzienlijk veranderd en uitgebreid.

Visuele voorstelling van moderne dataverzameling (Bron: ILVO)

Wetenschappers werken ook aan meer technologische aspecten van visserijbeheer, zoals de ontwikkeling van preciezere visserijmethoden. Een idee is slimme sleepnetten die camera's en kunstmatige intelligentie combineren om te openen en te sluiten, afhankelijk van de beoogde soort.

Met de veranderingen die aan de gang zijn en nog moeten komen, is het bevorderen van veerkrachtigere ecosystemen een topprioriteit. Goed visserijbeheer is cruciaal om negatieve effecten op beviste populaties te beperken en daarmee hun weerstand te vergroten.

Vragen?

Contacteer ons

Els Torreele

Onderzoekster ILVO