Projectnieuws Harokit

Op dit moment is er in de Vlaamse visserij geen soort specifieke benadering voor haaien en roggen. Het Europees quotum voor ‘Roggen’ geldt voor alle soorten samen. Voor haaien is er enkel een Europese TAC voor Doornhaai, dat in 2015 op 0 staat, omwille van de precaire toestand van het bestand.

Voor een duurzame visserij en correcte aanlandingsgegevens van haaien en roggen, is het essentieel dat deze soorten worden herkend onder de juiste naam, zowel aan boord als in de vismijn en in de ganse verdere visketen. Ook moet de regelgeving voor elke afzonderlijke soort duidelijk zijn. Bijvoorbeeld als een haai of rog die onder een vangstverbod valt toch wordt aangeland, kan de aanvoerder juridisch vervolgd worden. Dit was het geval bij de aanvoer van een bedreigde Haringhaai in 2011 (figuur 1).

Doordat sommige van deze soorten sterk op elkaar lijken, worden er vaak fouten gemaakt bij het onderscheiden ervan. Soms is het maar één kenmerk dat verschilt en dat is niet altijd duidelijk te zien, bijvoorbeeld door beschadiging opgelopen in de netten. Ook blijken aanwijzingen voor het juist hanteren van deze kraakbeenvissen nodig, zowel voor de veiligheid van de vissers als voor de overleving van de teruggooide haaien en roggen hierdoor is er een informatiefiche opgesteld om deze soorten veilig overboord te zetten met een hoge overlevingskans.

Er bestaat veel verwarring over de naamgeving van haaien en roggen. Soms worden verscheidene soorten onder een verzamelnaam of met een dialectnaam benoemd. Dialectnamen verschillen van de officiële namen die gebruikt worden in de statistieken en de Europese wetgeving. Eén dialectnaam omvat soms meerdere soorten, bv. de dialectbenaming “wilde rog” kan zowel slaan op Zandrog (Leucoraja circularis), Grootoogrog (Leucoraja naevus), Kleinoogrog (Raja microocellata) en Sterrog (Amblyraja radiata).

Er is nood aan helder identificatiemateriaal voor de herkenning van haaien en roggen, specifiek ontworpen voor de vangstgebieden en omstandigheden van de Vlaamse vissers.

Om aan deze nood te voldoen is de Haaien en Roggen Determinatie Kit (HAROkit) ontworpen.

Op basis van de visgronden die de Belgische vloot bevissen zijn volgende Zoekkaarten ontstaan:

Identificatie fiches Roggen

Identificatie fiches per soort met waardevolle informatie zoals extra kenmerken om ze te herkennen en ze niet te verwarren met gelijkaardige soorten, vangstgebieden, hun commercieel belang, beschermingsstatus, informatie over hun biologie en of er een actief vangstverbod of-beperking geldt voor de soort.

Roggen

Stekelrog - Blonde Rog - Grootoogrog - Kleinoogrog - Gevlekte Rog - Golfrog - Sterrog - Zandrog - Kaardrog - Witte Rog - Vleet - Sidderrog - Gemarmerde Sidderrog - Pijlstaartrog

Haaien

Hondshaai - Kathaai - Spaanse hondshaai - Gevlekte gladde haai - Gladde haai - Ruwe haai - Doornhaai - Voshaai - Reuzenhaai - Haringhaai - Zee-engel - Braamhaai - Grote lantaarnhaai - Donkerbuiklantaarnhaai - Zwarte haai

Vrij gebruik, printen en delen van de ID-fiches op hun geheel is toegestaan, maar wees ervan bewust dat onderdelen van de ID-fiches (illustraties of tekst) niet verder kunnen gebruikt worden zonder voorafgaande toestemming door de eigenaars. Voor illustraties, contacteer Marc Dando (marc@wildnaturepress.com). Voor tekst, contacteer het Vlaams Instituut voor de Zee (info@vliz.be).
Free use, printing and sharing of the IDsheets is allowed, but be aware that any part of the IDsheets (illustrations or text) cannot be further used without prior authorization by the owner. For illustrations, contact Marc Dando (marc@wildnaturepress.com). For text, contact the Flanders Marine Institute (info@vliz.be).

Verspreiding

NO-ATL: Noordoost-Atlantische Oceaan
MED: Middellandse Zee
BLK: Zwarte Zee
EU: Europese wateren (onder bevoegdheid Europese Unie)

Status op de IUCN rode lijst

DD - Onvoldoende data (data deficient)
LC - Momenteel niet in gevaar (least concern)
NT - Bijna in gevaar (near threatened)
VU – Kwetsbaar (vulnerable)
EN – Bedreigd (endangered)
CR - Ernstig bedreigd (critically endangered)

Volledige map

Download volledige map: (2015). Herkennen van haaien en roggen. Project HAROKIT. ILVO/Natuurpunt/VLIZ: Oostende. 76 pp

Beleidsadviserend rapport

Beleidsadviserend rapport: Hansen, K.; Fockedey, N.; Torreele, E.; Vanhalst, K. (2015). HAROkit: Beleidsaanbevelingen voor een soort-specifieke aanpak voor haaien en roggen in de Belgische visserij. Natuurpunt/ILVO/VLIZ: Oostende. 34 pp

Betere determinatie dankzij het gebruik van de zoekkaarten en fiches

Tijdens het project deed ILVO steekproeven om te zien of het gebruik van de fiches en zoekkaarten tot een betere determinatie leidde. De evaluatie was positief. Bekijk de uitleg over de opzet van de steekproeven en de resultaten.

Identificatie films

Partners

Met de ondersteuning van