Persbericht Doctoraatsstudent vindt methode om gezondheid koe te bepalen op basis van een melkstaal
Op basis van één methode die een aantal goed gekozen, makkelijk meetbare verklikkercomponenten in melk analyseert, kunnen veehouders eenvoudig en snel de metabole gezondheid van koeien opvolgen en zelf een stukje voorspellen. Dat is de uitkomst van het doctoraatswerk van Stijn Heirbaut aan ILVO en UGent. Een belangrijke doorbraak voor de melkveesector, want hoe sneller koeien met gezondheidsproblemen gedetecteerd worden, hoe vroeger en beter ze behandeld kunnen worden.
De metabole gezondheid van een koe gaat over de mate waarin haar metabolisme omgaat met plotse veranderingen in energiebehoefte, bijvoorbeeld in de periode rond het kalven en de opstart van de melkproductie. In die uitdagende periode moet een koe haar eigen lichaamsreserves aanspreken. Soms komt haar metabolisme daardoor zo onder druk dat er excessief veel ketonen geproduceerd worden en de koe ziek wordt. Daarom is het voor melkveehouders extra belangrijk om op dat moment de gezondheid van de koeien op te volgen.
Ketonen vormen de 4e brandstof naast koolhydraten, eiwitten en vetten. Topsporters gebruiken ketonen als voedingssupplement om beter te presteren. Als het lichaam zelf echter te veel van deze ketonen aanmaakt om energie vrij te stellen, kan dat problemen geven.
Melk vertelt hoe het met de koe is gesteld
Je kan de metabole gezondheid van koeien evalueren op basis van bloedmetingen, maar dat is redelijk duur, minder praktisch en niet zo diervriendelijk. Heirbaut vond echter makkelijk meetbare ‘verklikkers’ (parameters) in melk die de mobilisatie van lichaamsreserves en productie van ketonen weerspiegelen. Daarenboven kunnen die parameters met één zogenaamd “mid-infrared” toestel gemeten worden en gaat deze analyse razendsnel.
Momenteel staat dit dure toestel enkel in gespecialiseerde labo’s. Inbouw van een alternatieve “near-infrared” in een automatisch melksysteem zou dit obstakel kunnen wegwerken, een piste die momenteel bekeken wordt in het melkvee-onderzoek.
Met een productie van 9500 kg melk / jaar kan je een melkkoe als topsporter beschouwen. We moeten er dus voor zorgen dat deze dieren perfect begeleid worden. Op basis van enkele specifieke parameters in melk kunnen we voorspellen of een dier in prima conditie is of extra ondersteuning nodig heeft.
Periode voor kalving al opvolgen
Hoe vroeger na kalving de metabole gezondheid voorspeld kan worden, hoe beter. Toch bleek het nog een uitdaging om al op de derde dag na kalven en enkel op basis van melkparameters de status te voorspellen voor de volgende drie weken. De voorspellingen worden beter door ook rekening te houden met voederopname en de lichaamscondities van de koe vóór kalving.
Om hun metabole gezondheid goed te kunnen voorspellen, werd info gescreend tijdens de periode vóór de kalving. Een gepaste lichaamsconditie en goede voederopname zijn zeer belangrijk. Koeien die weinig eten voor het kalven extra in de gaten houden na het kalven, kan op basis van een melkstaal.
Contact
Doctorandus: Stijn.Heirbaut@UGent.be
Promotors :
- UGent Vakgroep, Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen, Dierwetenschappen en Aquatische Ecologie, Veerle.Fievez@UGent.be
- ILVO, leen.vandaele@ilvo.vlaanderen.be
