Bioproductief landschap

Vlakbij ILVO vinden we het Aelmoeseneiebos, een Europees beschermd bos met een lange geschiedenis en hoge diversiteit. In de Speciale Beschermingszone (SBZ) "Bossen van het zuidoosten van de zandleemstreek" rondom dit bos ligt ook 5 hectare ILVO proefveld. Die zijn, samen met 3 extra ha opgenomen in het project Gondebeekvallei, een deelproject van het grotere privaat-publieke landschapsproject Rodeland. Samen met partners als ANB, ForNaLab, Natuurpunt en Oost-Vlaanderen werkt ILVO hier aan een gepaste landschappelijke inrichting op de bewuste percelen, om biodiversiteit in een landbouwproductieve omgeving te stimuleren.

Van intensief naar extensief beheer

De van nature vrij natte percelen, in de buurt beter gekend als 'Landskouter zeehaven', krijgen een ander gebruik dat meer aangepast is aan de ecologisch kwetsbare omgeving. Er komt kruidenrijk grasland, een stuk bebossing, een poel en een aantakking op het wandelpad in en om het Aelmoeseneiebos.

Via een aangepaste inrichting en een extensief beheer van deze percelen zal ILVO bijdragen aan het behoud van natte weides en waardevolle ecologische graslanden. We realiseren ook bebossing in functie van de SBZ-doelstelling. Hierbij streven we maximaal naar een evenwicht tussen de ecologische, landbouwkundige en onderzoeksfuncties van de percelen. Een van de percelen zal daarom in hakhoutbeheer genomen worden.

Naast het realiseren van landbouwnatuur, kan worden ingezet op het bestuderen en waarderen van natuur voor landbouw, de zogenaamde functionele agrobiodiversiteit. De ecosysteemdiensten die bossen en graslanden kunnen leveren, zoals het opvangen van de waterschaarste en -overstromingen, verkoeling, creëren van habitat voor bestuivende insecten, etc, kunnen ook een positieve impact hebben op de landbouwfunctie. Houtwinning voor houtige biomassa die bijvoorbeeld gebruikt kan worden in compostering biedt economische mogelijkheden voor de landbouwbedrijfsvoering. Tot slot is er ook onderzoek mogelijk naar het potentieel en de valorisatie van soortenrijk grasland op het landbouwbedrijf.

Samen leren

Met de door de Vlaamse Regering in hun stikstofplan vooropgestelde mestbeperkingen voor landbouwgronden in SBZ vervult de transformatie van deze percelen niet alleen een voorbeeldfunctie maar biedt het ook kansen om de impact op het landbouwbedrijf van nabij te bestuderen. We grijpen dit aan om de impact van het extensief graslandbeheer met nulbemesting op de ILVO boerderij te monitoren. Ook andere landbouwbedrijven in de buurt van hoogwaardige natuur worden met deze maatregel geconfronteerd. De lessen die wij hier trekken, willen we breed communiceren naar hen en onze partners.

Meer weten? Bekijk zeker onderstaande video's over de stikstofproblematiek op ILVO en over het aangepaste beheer in de Gondebeekvallei!

Of lees ons Ontwerp-natuurbeheerplan 'Onderzoekskouter Gondebeekvallei'