Persbericht EU-project RECOMS pakt uit met atypische wetenschapscommunicatie: Veerkracht is onderwerp van onderzoekskunst in Brussels park
Van 7 tem 11 juni 2021 vertellen 15 internationale doctorandi in Brussel op originele wijze wat zij hebben bereikt in de sociaal-ecologische studiedomeinen Groene ruimte, Water in verstedelijkte gebieden, Klimaatsverandering, Rechtvaardige voedselstrategieën, Milieuonrechtvaardigheid en Zachte mobiliteit. Al deze thema’s zitten vervat in het RECOMS-project, een prestigieus Europees Marie Sklodowska Curie trainingsnetwerk. Partners uit zes Europese landen waaronder het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) verzorgen daarin een intensieve vorming voor 15 doctoraatsstudenten uit het buitenland, rond aspecten van gemeenschapsversterking en veerkracht. Met een zogenaamde ConfEx (een interactieve conferentie én een kunstexpo in een passende buitenomgeving) sluit het project feestelijk af.
ILVO begeleidt 2 RECOMSdoctoraten: ivm faire voedselstrategieën en ivm cultuurwaarde van stadsgroen
Twee van de 15 doctorandi ( (binnen dit netwerk “fellows” genoemd) zijn gehost en begeleid door ILVO. Twee keer zijn er uit het onderzoek ook praktisch bruikbare tools ontwikkeld die op belangstelling van Vlaamse beleidsorganisaties kunnen rekenen.
Onderzoekster Sara Smaal (Nederland) heeft een tool ontwikkeld die gemeentebesturen nuttige data kan leveren voor een (lokaal) debat over sociaal rechtvaardige voedselstrategieën. “Steden en gemeenten blijken het opstellen van een voedselstrategie nog vaak te beschouwen als het eindpunt van een traject. Een voedselstrategie kan eigenlijk ook een startpunt zijn van participatie, open gesprek en betrokkenheid.”
De ontwikkelde tool werkt voor plaatselijke besturen als een soort kompas om zowel in de ontwikkeling als de uitvoering van een voedselstrategie verschillende aspecten van sociale rechtvaardigheid in rekening te brengen.
Onderzoekster Nohemi Ramirez Aranda (Mexico) ontwikkelde bij ILVO een app die burgers toelaat om de culturele waarde van groene open ruimte te beoordelen. Ecosysteemdiensten kwantificeren op vlak van hun ecologische en economische waarde is een heel technisch gegeven, maar diezelfde groene ruimtes hebben ook vaak een culturele waarde, die een stuk moeilijker te berekenen is. “Via een slimme app laat ik burgers zelf hun favoriete gebieden in eigen stad aanduiden en evalueren. Zo verkrijgen steden en gemeenten toch een manier om die culturele waarde in kaart te brengen.”
ILVO is opgetogen over de maatschappelijke impact van de RECOMS-doctoraten die in Vlaanderen ontstonden. Internationale uitwisseling is in een Marie Curie-netwerk een centraal gegeven. Geen van de fellows gaat in eigen land aan de slag. Het doel is juist dat zij hun internationale ervaringen kunnen meenemen en toepassen in hun land.
Jeroen De Waegemaeker (ILVO, promotor phd Nohemi Ramirez Aranda): “Dat geldt ook voor de twee zeer praktijkgerichte tools die hier in een Vlaamse context zijn ontwikkeld: Er is hier ter plaatse veel interesse vanwege steden en gemeenten in beide tools. De efficiëntie en impact van het RECOMS- programma verhoogt nog wanneer de fellows hun aanpak en kennis ook in eigen land gaan valoriseren.”
Abstracte RECOMS-doelen 'veerkracht' en 'vindingrijkheid' geconcretiseerd in een CONFEX
De 15 fellows van RECOMS werden doorheen hun doctoraatswerk en trainingen uitgedaagd om gebruik te maken van visuele en creatieve onderzoeksmethodes en -technieken, om zo de maatschappelijke betrokkenheid, de kennisoverdracht en de impact van het onderzoek rond de theoretische begrippen veerkracht en vindingrijkheid, te verhogen.
Na dit opleidingsprogramma hoopt RECOMS 15 jonge professionals af te leveren die expertise hebben in het aanpakken van sociaal-ecologische uitdagingen. “Ze zullen gewapend zijn om samen met lokale gemeenschappen grote uitdagingen van de 21ste eeuw aan te pakken en hen te ondersteunen in hun transitie naar een meer duurzame toekomst.”
De ConfEx bestaat in dit geval uit een (wegens COVID) digitale, interactieve CONFerentie en een fysiek toegankelijke EXpositie. De tentoonstelling is geïnstalleerd in de Parckfarm, de uitvalsbasis van een lokale VZW die actief is in en rond het Brusselse park Turn en Taxi.
De slotconferentie van RECOMS stapt af van de traditionele aanpak. “We bieden niet alleen wetenschappelijke bijdragen. We vertellen inspirerende verhalen, er zijn creatieve workshops, we brengen beleidsmakers samen, er is debat.”
Praktisch: Iedereen welkom op de expositie 'Spaces of Possibility' in Parckfarm
De geëxposeerde wetenschapskunst van RECOMS draagt de titel ‘Spaces of Possibility’. De werken zijn niet toevallig opgesteld in de ParckFarm, in hartje Brussel.
Jeroen De Waegemaker (ILVO): “Het Recoms-consortium gaat op die manier in dialoog met de lokale gemeenschap. De Parckfarm is een sociaal en ecologisch vzw dat als doel heeft om de publieke groene ruimte terug op te eisen voor de bewoners. Het is een plek die in de praktijk illustreert hoe je gemeenschapsopbouw en veerkracht aan elkaar knoopt.”
In de expositie hebben de doctoraatsstudenten een 10-tal kunstobjecten gerealiseerd in samenwerking met het bureau Omgeving.
De onderzoekskunst is gratis te bezichtigen van maandag 7 juni (13u) tot vrijdag 11 juni (19u) in de Brusselse Parckfarm, Jubelfeestlaan, Sint-Jans-Molenbeek
Dit project werd gefinancierd door het EU Horizon 2020 Programma voor Onderzoek en Innovatie onder de Marie Sklodowska-Curie subsidieovereenkomst Nr. 765389.
